کارکرد دینی و اجتماعی آتش و آتشکده در فرهنگ ایران باستان

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 150

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHR-15-28_014

تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1401

چکیده مقاله:

مرکزیت آتش و آتشکده در دین ایرانی، و به تبع آن در آیین زردشت، همواره یکی از شناخته شده ترین و آشکارترین جنبه های این دین بوده است و نیایش آتش و مناسک مرتبط با آن چنان در فرهنگ و دین ایران باستان ریشه دوانیده و از چنان اهمیت و محوریتی برخوردار بوده که مشاهده گران ظاهربین را چاره ای باقی نمی ماند جز اینکه ایرانیان باستان را آتش پرست نام نهند. پژوهش حاضر، پژوهشی است توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر روش تحقیق کتابخانه ای که با تکیه بر اسناد و متون تاریخی و نیز بهره گیری از داده های مردم شناسانه، به بررسی دلایل و زمینه هایی می پردازد که چنین جایگاه برجسته ای را برای آتش و آتشکده ها در فرهنگ ایران باستان فراهم ساخته اند. بدین منظور، ابتدا به سراغ کارکرد دینی آتش و آتشکده ها می رود و نقش آتش به مثابه واسطه میان انسان های زمینی و ایزدان آسمانی را به بحث می گذارد و سپس، از کارکرد اجتماعی آتشکده ها- و به ویژه آتش های بهرام- از حیث نقش آن ها در شکل دادن به هویت اجتماعی و به دنبال آن، تقویت یگانگی و همبستگی اجتماعی سخن می گوید و بر این اساس، برخی از وقایع تاریخی در ایران باستان و روزگار اسلامی را تبیین می کند.

نویسندگان

علی یزدانی راد

عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه یزد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمد (۱۴۰۸ ق/۱۹۸۸ م). تاریخ ابن ...
  • الیاده، میرچا (۱۳۷۲). رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، ...
  • اوستا (۱۳۸۸). گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، ج ۱، چاپ ...
  • برهمند، غلامرضا، و مریم صباحی فر (۱۳۹۰). «روند شکل گیری ...
  • بلاذری، ابوالحسن احمد بن یحیی (۱۹۸۸ م)، فتوح البلدان، بیروت، ...
  • بویس، مری (۱۳۷۷). چکیده ی تاریخ کیش زرتشت، ترجمه همایون ...
  • بویس، مری (۱۳۸۱). زردشتیان (باورها و آداب دینی آن ها)، ...
  • بهار، مهرداد (۱۳۸۱). از اسطوره تا تاریخ، چاپ سوم، تهران: ...
  • پورداود، ابراهیم (مترجم و مصحح، ۱۳۴۷). یشت ها، ج ۱، ...
  • پورداود، ابراهیم (مترجم و مصحح، ۲۵۳۶ شاهنشاهی). یسنا، ج ۲، ...
  • تفضلی، احمد (۱۳۸۰). «جایگاه شاه در آتشکده»، ترجمه شهره باقری، ...
  • جلالی نایینی، سید محمدرضا (مترجم؛ ۱۳۷۲). گزیده سرودهای ریگ ودا، ...
  • داندامایف، محمد (۱۳۸۱). تاریخ سیاسی هخامنشیان، ترجمه خشایار بهاری، تهران: ...
  • دورانت، ویلیام جیمز (۱۳۷۸). یونان باستان، چ سیزدهم، ترجمه امیر ...
  • روایات داراب هرمزدیار، (۱۹۰۰ میلادی). به کوشش موبد مانک رستم ...
  • روایت امید اشوهیشتان (۱۳۷۶). آوانویسی و ترجمه از نزهت صفای ...
  • روایت پهلوی (۱۳۶۷). ترجمه مهشید میرفخرایی، تهران: موسسه مطالعات و ...
  • زند بهمن یسن (۱۳۷۰). تصحیح و آوانویسی و ترجمه از ...
  • شارپ، رلف نارمن (۱۳۸۲). فرمان های شاهنشاهان هخامنشی، تهران: پازینه ...
  • شایست ناشایست (۱۳۶۹). آوانویسی و ترجمه از کتایون مزداپور، تهران: ...
  • شایگان، داریوش (۱۳۸۶). ادیان و مکتب های فلسفی هند، ج ...
  • شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم (۱۳۶۱). توضیح الملل (ترجمه الملل ...
  • شهمردان، رشید (۱۳۳۶ یزدگردی). پرستشگاه زرتشتیان، بمبئی: سازمان جوانان زرتشتی ...
  • صد در نثر و صد در بندهش (۱۹۰۹ میلادی). به ...
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (۱۳۸۷ ق/۱۹۶۷ م). تاریخ الامم ...
  • عریان، سعید (۱۳۸۲). راهنمای کتیبه های ایرانی میانه، تهران: پژوهشگاه ...
  • فرنبغ دادگی (۱۳۸۵). بندهش، چ سوم، ترجمه و تصحیح مهرداد ...
  • قمی، حسن بن محمد بن حسن (۱۳۶۱). تاریخ قم، ترجمه ...
  • کتاب پنجم دینکرد (۱۳۸۶). آوانویسی و ترجمه و تعلیقات از ...
  • کریستن سن، آرتور (۱۳۸۵). ایران در زمان ساسانیان، چ پنجم، ...
  • گزیده های زادسپرم (۱۳۶۶). ترجمه محمدتقی راشدمحصل، تهران: موسسه مطالعات ...
  • ماتیکان گجستک ابالیش (۱۳۷۶). ترجمه ابراهیم میرزای ناظر، تهران: هیرمند ...
  • میرزایی، علی اصغر (۱۳۸۸). «کارکرد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آتشکده ...
  • نامه تنسر به گشنسب (۱۳۵۴). تصحیح مجتبی مینوی، چ دوم، ...
  • نصرتی، مسعود (۱۳۸۰). «اهمیت و مقام کوه مقدس و مینوی»، ...
  • ویتمن، سیمون (۱۳۸۲). آیین هندو، ترجمه و تحقیق علی موحدیان ...
  • همیلتون، ادیت (۱۳۷۶). سیری در اساطیر یونان و رم، ترجمه ...
  • یزدانی راد، علی (۱۳۹۰). روحانیت زردشتی در گذار از عصر ...
  • Boyce, M. (۱۹۸۷). “Āθravan”, Encyclopaedia Iranica ...
  • Frye, R. N. (۱۹۶۳). The Heritage of Persia, Cleveland and ...
  • Gray, L. H. (۱۹۰۸). Encyclopaedia of Religion and Ethics, ed. ...
  • Herodotus (۲۰۰۰). The Histories of Herodotus of Halicarnassus, Book One, ...
  • Hestia (۲۰۱۳). Encyclopædia Britannica Online. Retrieved ۲۱ November, ۲۰۱۳, from ...
  • Madan, D. M. ed. (۱۹۱۱). The Complete Text of the ...
  • Modi, J.J. (۱۹۲۲). The Religious Ceremonies and Customs of the ...
  • Modi, J.J. (۱۹۳۴). قصه زرتشتیان هندوستان و بیان آتش بهرام ...
  • Strabo (۱۹۳۰). The Geography of Strabo, Volume VII, Book ۱۵-۱۶, ...
  • Thorkild, J. (۱۹۵۷). “Early Political Development in Mesopotamia”, Zeitschrift Für ...
  • نمایش کامل مراجع