جایگاه اشکانیان ارمنستان در روابط شاهنشاهی ساسانی با امپراتوری روم در سده سوم میلادی

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 130

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHR-11-20_004

تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1401

چکیده مقاله:

اشکانیان ارمنستان در دوران شاهنشاهی اشکانی به دلیل قرابت سببی و نسبی که با فرمانروایان ایران داشتند و همواره متحد ایران دربرابر روم بودند؛ اما با سقوط اشکانیان و روی کار آمدن ساسانیان در ایران فصل جدیدی در روابط ارمنستان با ایران و روم آغاز شد. برخلاف دوران پیش از آن، که اشکانیان ارمنستان همواره در نزاع بین ایران و روم در صف مقدم مقابله با نفوذ امپراتوری روم بودند، این بار با سقوط اشکانیان ایران و روی کار آمدن خاندان ساسانی، از در اتحاد با دشمنان ساسانیان درآمدند. در این میان، ساسانیان نیز سیاست پرتنشی را نسبت به ارمنستان در مقابله با امپراتوری روم در پیش گرفتند که در ابتدا منجر به جنگ های پی درپی اردشیر بابکان و جانشینش، شاپور یکم با امپراتوری روم بر سر ارمنستان شد که درنهایت، به موفقیت شاپور در به زیر سلطه درآوردن ارمنستان انجامید. به گونه ای که از اواسط نیمه سده سوم میلادی، ارمنستان تبدل به مرکز فرماندهی نیروهای ساسانی در جنگ با روم شد. در این دوران، شاهان اشکانی ارمنستان برای درامان ماندن از گزند احتمالی ساسانیان، به امپراتوری روم پناهنده شدند و از جانب روم بر بخش هایی از ارمنستان غربی که زیر سلطه روم باقی مانده بود، به عنوان شاهان دست نشانده روم حکومت می کردند. نفوذ اشکانیان در ارمنستان تا بدان جا بود که پس از شکست شاهنشاه نرسه از امپراتوری روم در پایان سده سوم، خواستار پذیرش و رجعت دوباره تیرداد، شاهزاده اشکانی شدند که پیش از این ازدست نیروهای ساسانی به امپراتوری روم پناهنده شده بود.

نویسندگان

روزبه زرین کوب،

استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران

محمد ملکی،

دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • پاسدرماجیان، هراند، (۱۳۶۹)، تاریخ ارمنستان، ترجمه محمد قاضی، تهران: زرین ...
  • پاکزادیان، حسن، (۱۳۸۴)، تاریخ و گاه شماری در سکه های ...
  • دریایی، تورج، (۱۳۸۳)، شاهنشاهی ساسانی، ترجمه مرتضی ثاقب فر، تهران: ...
  • زرین کوب، روزبه، (۱۳۹۳)، «تاریخ سیاسی ساسانیان»، تاریخ جامع ایران، ...
  • شیپمان، کلاوس، (۱۳۸۴)، مبانی تاریخ ساسانیان، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران: ...
  • سارگسیان،ک، خ و دیگران، (۱۳۶۰)، تاریخ ارمنستان، ترجمه گرمانیک، جلد ...
  • طبری، محمد بن جریر، ۱۳۷۵، تاریخ طبری یا تاریخ الرسل ...
  • فرای، ریچارد، (۱۳۸۰)، تاریخ باستانی ایران، ترجمه مسعود رجب نیا، ...
  • کارنامه اردشیر بابکان، (۱۳۵۴)، ترجمه بهرام فره وشی، تهران: دانشگاه ...
  • کریستنسن، آرتور، (۱۳۸۳)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، ...
  • لوکونین، و.گ.، (۱۳۵۰)، تمدن ایران ساسانی، ترجمه عنایت الله رضا، ...
  • ولسکی، یوزف، (۱۳۸۳)، شاهنشاهی اشکانی، ترجمه مرتضی ثاقب فر، تهران: ...
  • Agathangelos ,(۱۹۷۶), History of the Armenians, translated by R.W.Thomson, Albany ...
  • Ammianus Marcellinus, (۱۹۵۰), Roman History, translated by j.c. Rolf, (Loib ...
  • Baldus, H.R., (۱۹۷۱), Uranius Antonius: Münzprägung und Geschichte, Antiquitas, series ...
  • Barnes,T.D. (۱۹۸۲),The New Empire of Diocletian and Constantine, Cambridge MA. Barnes,T.D. ...
  • Bournoution, George,(۱۹۹۵), A History Of The Armenian People , voume۱, ...
  • Chaumont .M.L.,(۱۹۶۸), “Les grands rois sassanides d’Arménie (IIIème siècle ap. ...
  • Chaumont, .M.L., (۱۹۷۳), “Conquêtes sassanides et propagande mazdéenne,” Historia ۲۲, ...
  • Chaumont,M.L.,(۱۹۸۶),"Armenia and Iran II.The Pre-Islamic Period", Encyclopaedia Iranica, Vol.II, Fasc.۴, ...
  • Dignas ,B. and Winter ,E.,(۲۰۰۷), Rome and Persia in Late ...
  • Dio Cassius, (۱۹۵۵) ,Roman history , translated by Earnest Cavary ...
  • Elishe, ۱۹۸۲ , History of Vardan and Armenian War , ...
  • Ensslin,.W.,(۱۹۴۹), Zu den Kriegen des Sassaniden Schapur I., Sb. der ...
  • Erdkamp .p.,(۲۰۱۰), A Companion to the Roman Army, Publisher by ...
  • Eutropius,(۱۸۵۳), Abridgement of Roman History, translated, with notes, by the ...
  • Fray R.N.,(۱۹۸۳),”The political History of Iran Under The Sasanians”, The ...
  • Herodian,(۱۹۷۰) , History of the Empire , Vol II (book ...
  • Hovannisian, R.G. , (۲۰۰۴) The Armenian People From Ancient to ...
  • Humbach H. and P.O. Skjærvø, (۱۹۸۳), The Sassanian Inscription of ...
  • Huyse, ph., (۱۹۹۹) , Die dreisprachige Inschrift Šābuhrs I. An ...
  • Kettenhofen,.E.,۱۹۸۲, Die römisch-persischen Kriege des ۳. Jahrhunderts n. Chr. nach ...
  • Kettenhofen .E., (۱۹۹۵), Tirdād und die Inschrift von Paikuli: Kritik ...
  • Marquart,.J.,(۱۸۹۵), “Beiträge zur Geschichte und Sage von Ērān,” ZDMG ۴۹, ...
  • Millar,.F.,(۱۹۹۳) , The Roman Near East (۳۱BC-۳۳۷AD) ,Harvard University Press ...
  • Morony, M. (۱۹۹۸. “Sassanids”, The Encylcopaedia of Islam, pp.۷۰-۸۳Khorenatsi, Moses, ...
  • Potter .D.S.,(۱۹۹۰), prophecy and History in the Crisis of the ...
  • Potter,D.,(۲۰۰۵), Literary Texts and the Roman Historian (Approaching the Ancient ...
  • Potts .D.T., (۱۹۹۰), The Arabian Gulf in Antiquity, ۲ vols, ...
  • Potts .D.T., (۱۹۹۷), “The Roman relationship with the Persicus Sinus ...
  • Rostovtzeff .M.,(۱۹۶۰) , Rome, Oxford University press ...
  • Rostovtzeff,M.L.,(۱۹۴۳), “Res Gestae Divi Saporis and Dura,” Berytus ۸, pp. ...
  • Schippmann K.,(۱۹۹۰), Grundzüge der Geschichte des sasanidischen Reiches, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, ...
  • Scriptores Historiae Augustae [SHA], ed. Ch. Samberger and W. Seyfarth ...
  • Southern, Pat (۲۰۰۱), The Roman Empire from Severus to Constantine, ...
  • Toumanoff, Cyril,(۱۹۶۹) ,”The Third Century Armenian Arsacids” , A chronological ...
  • Wiesehofer, J. (۱۹۸۲) 'Die Anfange sassanidischer Westpolitik und der Untergang ...
  • Whitehouse, D. and Williamson, A. (۱۹۷۳) 'Sasanian maritime trade', Iran ...
  • Winter, E.,(۱۹۸۸), Die sdsanidisch-romischen Friedensvertrdge des ۳. Jahrhunderts n. Chr. ...
  • Zonaras, (۲۰۰۹), The History of Zonaras: From Alexander Severus to ...
  • Zosimus, Count, (۱۸۱۴), The History of Count Zosimus, sometime advocate ...
  • نمایش کامل مراجع