سیاست ها و چالش های ناصرالدین شاه در توسعه راه شوسه مازندران

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 252

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHR-10-19_012

تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1401

چکیده مقاله:

تحول در راه سازی شوسه در ایران، از دوره قاجار شروع شد. در این تحول، نقش روشنفکران، قدرت های خارجی و پیوستن ایران به اقتصاد جهانی، بسیار مشهود بود. در این دوره توسعه راه سازی در کشور، به طور مستقیم با اقتصاد، رشد اجتماعی، بهداشتی و در نهایت توسعه و پیشرفت کشور در رابطه بود. ایجاد راه شوسه متناسب با اقتصاد و جمعیت منطقه مازندران، از دوره صفویه به عنوان یکی از اهداف نظام حاکمه مطرح بود تا اینکه در دوره ناصرالدین شاه قاجار(۱۲۶۴-۱۳۱۳ه.ق)، این طرح عملیاتی شد و راه شوسه مازندران ساخته شد. از نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی و در دوران سلطنت ناصرالدین شاه، با رشد جریانهای اقتصادی و سیاسی جهان غرب و پیوستگی روزافزون اقتصاد و سیاست کشورها با یکدیگر، حکومت ایران متوجه نیاز به راه های نوین شد؛ ولی در این راستا مشکلات و چالشهای جدی فراروی شاه قاجار برای ایجاد راههای شوسه وجود داشت که مهمترین آنها نگرانی های سیاسی و نظامی از ایجاد چنین راه هایی بود. راه های جدید می توانست ساختار سنتی ارتباطات در ایران را به نفع قدرت های خارجی همسایه تغییر دهد، قدرت قبایل و طوایف ایلی را گسترش داده و در نهایت پایتخت سیاسی کشور را در معرض هجوم نظامی آسانتر قرار دهد. ناصرالدین شاه برای غلبه بر این نگرانی ها، سیاست توسعه تدریجی راه ها و حرکت توام با احتیاط را در پیش گرفت. وی اولین سعی جدی خود برای ساخت راه شوسه را معطوف به ساخت راه مازندران کرد. زیرا در مازندران، نفوذ قدرت های خارجی کمتر بود، طوایف رقیب نیرومندی وجود نداشت و طوایف ساکن منطقه روابط تنگاتنگی با دولت قاجار داشتند و از نظر اقتصادی نیز می توانست پایتخت سیاسی را در مسیر رشد و شکوفایی قرار دهد. در این مقاله مشکلات و فرایند راه سازی شوسه را در منطقه مازندران با تاکید بر سیاست های داخلی و خارجی ناصرالدین شاه مورد بررسی و تبیین قرار می گیرد.

نویسندگان

مهدی وزین افضل

عضو هئیت علمی دانشگاه جیرفت کرمان

مرتضی نورایی

استاد و عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

علی اکبر جعفری

دانشیار و عضو هیات گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسناداسناد منتشر نشدهسند شماره ۱: «بازسازی راه لاریجان مازندران جهت ...
  • سند شماره ۲: «دستخط ناصرالدین شاه به علاءالدوله: لزوم ارسال ...
  • سند شماره ۳: «راپورت مراسله ای از سفارت ایران در ...
  • سند شماره ۴: «راپورت مراسله ای از سفارت ایران در ...
  • سند شماره ۵: «راپورت مراسله ای از سفارت ایران در ...
  • سند شماره ۶: «رسیدگی به امور مازندران و استرآباد، ارسال ...
  • سند شماره ۷: «رونوشت فرمان ناصرالدین شاه مبنی بر واگذاری ...
  • سند شماره ۸: «رونوشت ق‍رارداده‍ای اع‍طای ام‍ت‍ی‍از اح‍داث ...
  • سند شماره ۹: «قرارداد فیمابین حسنعلی خان وزیر و حاکم ...
  • سند شماره ۱۰: «قرارداد واگذاری تعمیر و نگهداری راه لاریجان ...
  • سند شماره ۱۱: «گزارش به شاه از اعزام مهندسین اطریشی ...
  • سند شماره ۱۲: «واگذاری امتیاز خط راه شوسه از دروازه ...
  • سند شماره ۱۳: «وعده انتظام راه لاریجان»، کتابخانه ملی ایران، ...
  • نسخه های خطینسخه خطی «برآورد مخارج راه سازی مازندران»، حسین ...
  • نسخه خطی «سفر مازندران به نظم»، مولفی ناشناخته، ۱۲۸۲ق، کتابخانه ...
  • نسخه خطی «سیاحتنامه یکنفر روسی»، ترجمه عبدلله مترجم، ۱۳۰۶قمری، کتابخانه ...
  • نسخه خطی «صورت قرارنامه راه اواجق به قزوین»، ۱۳۰۶ق، کتابخانه ...
  • نسخه خطی «قانون مشق نظامی»، ۱۲۹۶ق، طهران، مطبعه شرقی، کاستگرخان ...
  • نسخه خطی «نسخه خطی قانون تسهیل ساختن طرق و شوارع»، ...
  • نسخه خطی مجموعه کراسه المعلی، «لایحه در باب نشان و ...
  • کتابهاابراهیم آقا (۲۵۳۵ شاهنشاهی)، سفرنامه استرآباد و مازندران و گیلان، ...
  • ابوت (بی تا)، گزارش سفر به سواحل خزر، ترجمه احمد ...
  • اصفهانیان، کریم؛ غفاری، بهرام؛ عمران، علی اصغر(۱۳۸۳)، اسناد تاریخی خاندان ...
  • اعتضادالسلطنه (۱۳۹۰)، سفرنامه به لاریجان، ۱۲۹۷ق، مجموعه نامه مازندران (سفرنامه ...
  • اعتمادالسطنه، محمدحسن خان (۱۳۵۷)، صدر التواریخ، تصحیح و تحشیه محمد ...
  • (۱۳۷۴)،چهل سال تاریخ ایران، تعلیقات حسین محبوبی اردکانی بر المآثر ...
  • (۲۵۳۶)، روزنامه خاطرات، به کوشش ایرج افشار، انتشارات امیرکبیر، تهران ...
  • افضل الملک، میرزا غلامحسین خان (۱۳۷۳)، رکن الاسفار (سفرنامه مازندران ...
  • (۱۳۹۰)، سفرنامه به کلاردشت، ۱۳۰۱ق، مجموعه نامه مازندران (سفرنامه های ...
  • انتنر، مروین ل (۱۳۶۹)، روابط بازرگانی روس و ایران (۱۸۲۸-۱۹۱۴م)، ...
  • اورسل، ارنست (۱۳۵۳)، سفرنامه اورسل، ترجمه علی اصغر سعیدی، چاپخانه ...
  • اولئاریوس، آدام (۱۳۶۹)، سفرنامه، ترجمه حسین کردبچه، انتشارات کتاب برای ...
  • بروگش، هینریش(۱۳۶۷)، سفری به دربار سلطان صاحبقران، ترجمه مهندس کردبچه، ...
  • برونیار، کلنل(۱۳۸۸)، سفرنامه مازندران، سفرنامه های خطی فارسی، تصحیح و ...
  • پولاک، یاکوب ادوارد(۱۳۶۱)، سفرنامه ایران و ایرانیان، ترجمه کیکاووس جهانداری، ...
  • تاج السلطنه (۱۳۶۱)، خاطرات، به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس ...
  • حاجی محمد میرزا (۱۳۹۰)، روزنامه از ساری از سمت نکاء ...
  • خانیکوف، نیکولای ولادیمیروویچ (۱۳۷۵)، گزارش سفر به بخش جنوبی آسیای ...
  • دارسی تاد، الیت(۱۳۸۸)، سفرنامه مازندران، سفرنامه های خطی فارسی، تصحیح ...
  • دوکوتزبوئه، موریس(۱۳۶۵)، مسافرت به ایران در دوران فتحعلی شاه قاجار، ...
  • دومرگان، ژاک(۱۳۳۸)، هئیت علمی فرانسه در ایران، ترجمه کاظم ودیعی، ...
  • رابینو، ه.ل(۱۳۶۵)، مازندران و استرآباد، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، شرکت ...
  • زالاطارف، کلنل(۱۳۶۲)، گزارش کلنل زالاطارف در مجمع سالیانه ارتش روسیه، ...
  • سرنا، مادام کارلا(۱۳۶۲)، سفرنامه آدم ها و آیین ها در ...
  • سیف الدوله، سلطان محمد(۱۳۶۴)، سفرنامه سیف الدوله معروف به سفرنامه ...
  • عین السلطنه، قهرمان میرزا سالور(۱۳۷۴)، روزنامه خاطرات، به کوشش مسعود ...
  • فریزر، جیمز بیلی(۱۳۶۴)، سفرنامه فریزر معروف به سفر زمستانی، ترجمه ...
  • فووریه(بی تا)، سه سال در دربار ایران، ترجمه عباس اقبال ...
  • کاشف، محمد(۱۳۷۳)، تغییرات و ترقیات در وضع و حرکت و ...
  • کرزن، جرج(۱۳۶۲)، ایران و قضیه ایران، ترجمه وحید مازندرانی، انتشارات ...
  • کینر، مکدونالد(۱۳۶۹)، موقعیت جغرافیایی امپراطوری ایران، برگرفته از کتاب ده ...
  • محمدمهندس میرزا(۱۳۹۰)، سفرنامه مازندران، از مجموعه سفرنامه های عصر ناصرالدین ...
  • مکنزی، چارلز فرانسیس(۱۳۵۹)، سفرنامه شمال (گزارش اولین کنسول انگلیس در ...
  • ملکم، سرجان(۱۳۶۲)، تاریخ ایران، ترجمه میرزا حیرت، تهران، انتشارات دنیای ...
  • ملکونوف(۱۳۶۳)، سفرنامه ایران و روسیه، به کوشش محمد گلبن و ...
  • ممتحن الدوله(۱۳۶۲)، خاطرات، به کوشش حسینقلی خانشقاقی، نشر فرهنگ، تهران ...
  • موریه، جیمز(۱۳۸۶)، سفرنامه ایران، ارمنستان و آسیای صغیر، ترجمه ابوالقاسم ...
  • مولفی ناشناخته (۱۳۹۰)، گزارش سفر ناصرالدین شاه به مازندران در ...
  • میرزا محمد مهندس(۱۳۶۳)، راپورت میانکاله،۱۲۹۹ق، مجموعه گرگان نامه، به کوشش ...
  • ناصرالدین شاه(۱۳۹۰)، سفرنامه نمارستاق، ۱۲۹۹ق، مجموعه نامه مازندران (سفرنامه های ...
  • ناطق، هما(۱۳۷۱)، بازرگانان د دادوستد با بانک شاهی و رژی ...
  • ناظم الدوله، میرزا ملکم خان (بی تا)، رساله اصول تمدن، ...
  • وامبری، آرمینیوس(۱۳۷۰)، سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه، ترجمه ...
  • ویشارد، جان(۱۳۶۳)، بیست سال در ایران، ترجمه علی پیرنیا، موسسه ...
  • هنری اسکرین، فرانسیس و دنیس راس، ادوارد(۱۳۸۹)، تاریخ ماوراءالنهر در ...
  • Baker, Valentine (۱۸۷۶); Cloudes in the East, Travels and adventurs; ...
  • Gasteiger, A. J. (۱۸۶۲), “Rundreise durch die nördlichen Provinzen Persiens,” ...
  • Gasteiger, A. J. (۱۸۶۲), Über die Handelsverhältnisse Persiens, Vienna ...
  • Gasteiger, A. J. (۱۸۸۱), Von Teheran nach Belutschistan, Innsbruck ...
  • Gasteiger, A. J. (۱۹۴۹), General Gasteiger-Khan: Ein Tiroler in Persien, ...
  • Gmelin, Samuel (۲۰۰۷), Gottlieb; Travels through Northern Persia ۱۷۷۰-۷۴; Translated ...
  • Messurier, A, le (۱۸۸۹); From London to Bokhara and A ...
  • Naval Intelligence Division(۱۹۴۵), Geographical Handbook Series, Persia, London ...
  • Rabino, H. L(۱۹۲۸), Mázandarán and Astarábád, London ...
  • Slaby, H (۱۹۹۶), “Die österreichisch-iranischen Beziehungen” in I. Slawinski and ...
  • Stuart, Donald (۲۰۱۱); The Struggle for Persia, London, Routledge ...
  • Thielmann , max von(۱۸۷۵); The Caucasus ,Persia, and Turkey in ...
  • نمایش کامل مراجع