بررسی جایگاه سیاست یکپارچه سازی فرهنگی در تمرکزگرایی دولت رضا شاه

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 183

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHR-9-17_006

تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1401

چکیده مقاله:

وقوع کودتای ۱۲۹۹ه. ش و پس از آن به حکومت رسیدن رضاخان مرحله نوینی را در تکاپوی تاریخی جامعه ایران رقم زد. دولت وی برای رسیدن به ثبات سیاسی، اصل تمرکز را در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی، سرلوحه برنامه های خود قرار داد. به لحاظ فرهنگی دولت رضاشاه در صدد بود با اعمال سیاست یکپارچه سازی فرهنگی، تمرکزگرایی قدرت را محقق سازد؛ چرا که دیگر سیاست های دولت رضاشاه همچون ایجاد ارتشی واحد، اسکان عشایر، عرفی کردن قوانین و مواردی از این قبیل نمی تواست موجب دوام و بقای تمرکز قدرت وی شوند. تنوع قومی و فرهنگی جامعه ایران به همراه تنوع اقلیمی، خود مانع عمده ای بر سر این راه بود؛ بنابراین، دولت رضاشاه تلاش داشت با از بین بردن اختلافات فرهنگی جامعه ایران و تبدیل آن به جامعه ای با زبان و فرهنگ و آداب و رسوم مشترک به زعم خویش ملتی با زبان و فرهنگ و آداب و رسوم و معتقدات و آرمان های مشترک به وجود آورد و سیاست تمرکزگرایی را نهادینه سازد. در همین راستا دولت از طریق گسترش و ایجاد مدارس آموزشی نوین و سازمان هایی نظیر سازمان پرورش افکار در صدد برآمد این آرمان را در راستای  تحقق اصل تمرکزگرایی پیگیری نماید. این که دولت رضاشاه تا چه اندازه موفق شد این هدف را تحقق بخشد خود موضوعی است جداگانه، اما این که اعمال سیاست یکپارچه­سازی فرهنگی رضاشاه با در نظر گرفتن تنوع اقلیمی و فرهنگی و زبانی جامعه ایران چه جایگاهی در تمرکزگرایی دولت رضاشاه داشت؟ مسئله ای است که این مقاله در صدد تبیین و تحلیل آن است.

نویسندگان

مهدی صلاح

عضوهیات علمی گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان

معصومه یاراحمدی

دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه پیام نور

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعالف) مجموعه اسنادپهلویسم یا شبه مدرنیسم در ایران(مجموعه اسناد)(۱۳۸۸) تحقیق ...
  • تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد(۱۳۷۸) مرکزبررسی اسناد ...
  • فرهنگ ستیزی در دوره رضاشاه(اسناد منتشر نشده سازمان پرورش افکار)(۱۳۷۵) ...
  • اسناد و مکاتبات تیمورتاش وزیر دربار رضاشاه(۱۳۱۲-۱۳۰۴)،(۱۳۸۵) به اهتمام عیسی ...
  • اشتریان، کیومرث(۱۳۸۱) روش سیاست گذاری فرهنگی، جلد دوم. تهران: کتاب ...
  • (۱۳۹۱) مقدمه ای بر روش سیاستگذاری فرهنگی. تهران: انتشارات جامعه ...
  • آبراهامیان، یرواند(۱۳۸۷) ایران بین دو انقلاب. ترجمه احمد گل محمدی ...
  • آپتون، جوزف .ام(۱۳۵۹) نگرشی بر تاریخ ایران نوین. ترجمه یعقوب ...
  • آشنا، حسام الدین(۱۳۸۴) از سیاست تا فرهنگ. تهران: سروش ...
  • آشوری، داریوش(۱۳۷۶) ما و مدرنیت. تهران: صراط ...
  • آوری، پیتر، تاریخ معاصر ایران(۱۳۷۶) ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی. جلد ...
  • (۱۳۸۰)؛ تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران. جلد اول. چاپ ششم. ...
  • جعفریان، رسول(۱۳۸۳) داستان حجاب در ایران پیش از انقلاب. تهران: ...
  • حمد، ترکی(۱۳۸۳) فرهنگ بومی و چالش های جهانی. ترجمه ماهر ...
  • دربیکی، بابک(۱۳۸۲) سازمان پرورش افکار. تهران:.مرکز اسناد انقلاب اسلامی ...
  • دوورژه، موریس(۱۳۷۶) جامعه شناسی سیاسی. ترجمه ابوالفضل قاضی. تهران: موسسه ...
  • روشه، گی(۱۳۶۶) تغییرات اجتماعی. ترجمه منصور وثوقی. تهران: نی ...
  • رینگر، مونیکا.ام(۱۳۸۵) آموزش، دین، و گفتمان اصلاحات فرهنگی در دوران ...
  • صدیق، عیسی(۱۳۴۷) تاریخ فرهنگ ایران. چاپ چهارم. تهران: انتشارات دانشگاه ...
  • صفایی، ابراهیم(۱۳۵۶) رضاشاه کبیر و تحولات فرهنگی ایران. تهران: وزارت ...
  • صلاح، مهدی(۱۳۸۴) کشف حجاب، زمینه ها، واکنش ها، پیامدها. تهران: ...
  • طبری، احسان(۱۳۵۶) جامعه ایران در دوره رضاشاه. تهران: بی نا ...
  • عاقلی، باقر(۱۳۷۱) خاطرات یک نخست وزیر (دکتر احمد متین دفتری). ...
  • غنی، سیروس(۱۳۷۷) ایران برآمدن رضاخان، برافتادن قاجار و نقش انگلیسیها. ...
  • فرخ، سید مهدی(۱۳۴۷) خاطرات سیاسی فرخ. به اهتمام و تحریر ...
  • فروغی، محمدعلی(بی تا) پیام من به فرهنگستان، چاپ سوم، تهران: ...
  • فوران، جان(۱۳۸۸) مقاومت شکننده تاریخ تحولات اجتماعی ایران از ۱۵۰۰م. ...
  • فیوضات، سیدابراهیم(۱۳۷۹) دولت در عصر پهلوی. تهران: چاپخش ...
  • قنبری، داریوش(۱۳۸۴) همبستگی ملی در ایران. تهران: تمدن ایرانی ...
  • کاتم، ریچارد(۱۳۸۵) ناسیونالیسم در ایران. ترجمه احمد تدین. با مقدمه ...
  • کاتوزیان، محمدعلی(همایون)(۱۳۸۰) دولت و جامعه در ایران. ترجمه حسن افشار. ...
  • کاظمی، علی اصغر(۱۳۷۶) بحران نوگرایی و فرهنگ سیاسی در ایران ...
  • گرانپایه، بهروز(۱۳۷۷) فرهنگ و جامعه (چند دیدگاه تحلیلی درباره فرهنگ ...
  • کنی، علی(۱۳۳۳) سازمان فرهنگی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران ...
  • فروغی، محمد علی ذکاءالملک (۱۳۵۴) مقالات فروغی. به کوشش حبیب ...
  • محمد تقی سبحان (۱۳۸۵) مروری بر سنت سکولاریسم. تهران: نشرو ...
  • مک آیور، ر.م(۱۳۵۴) جامعه و حکومت. ترجمه ابراهیم علی کنی. ...
  • ملیکف، ا.س(۱۳۵۸) استقرار دیکتاتوری رضا خان در ایران. ترجمه سیروس ...
  • موسی پور، نعمت الله و دیگران(۱۳۸۰) جامعه و فرهنگ. جلد ...
  • واحد، سینا(۱۳۶۶) قیام گوهرشاد. چاپ چهارم. تهران: سازمان چاپ و ...
  • هاکس، مریت(۱۳۶۸) ایران، افسانه و واقعیت(خاطرات سفر به ایران)، ترجمه ...
  • هانتینگتون، ساموئل(۱۳۷۵) سامان سیاسی در جوامع دستخوش توسعه. ترجمه محسن ...
  • هدایت، میرزا مهدی قلی خان(مخبر السلطنه)(۱۳۷۵) خاطرات و خطرات. چاپ ...
  • د)مجموعه مقالاتدلفانی، محمود(۱۳۷۵) »سازمان پرورش افکار جستاری بر سازمان ها ...
  • و) منابع انگلیسیBanani, Amin(۱۹۶۱);The Modernization of Iran ۱۹۲۱-۱۹۴۱, Stanford University ...
  • Parekh Behikhu(۲۰۰۵); Dialogue Between Cultures,Democracy,Nationalism and Multiculturalism, Ramon Maiz and ...
  • Keddie,Niki(۱۹۸۹),Iran:Religion,Politics and Society. London:Frank Cass ...
  • نمایش کامل مراجع