محمدعلی پاشا پیشگام نوسازی و نوگرایی در مصر و تلقی وی از مدرنیته

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 96

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHR-8-15_002

تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1401

چکیده مقاله:

وجه اشتراک جوامع اسلامی در مواجهه با غرب در دوران استعمارکلاسیک (قدیم)، احساس ناتوانی و عقب ماندگی شدید بود که همراه خود چالش های فکری دراز دامن را در عرصه های گوناگون برای یافتن راه حل و جبران عقب ماندگی ها، در بین متفکران و نخبگان سیاسی جوامع اسلامی درپی آورد. در مصر این جدال فکری و مناقشه ذهنی ناشی از مقایسه فروتری خود با فراتری رقیب، برای نخستین بار در اندیشه محمدعلی پاشا مجال بروز یافت. با مروری بر اقدامات اصلاحی محمد علی پاشا، به این نکته می توان پی برد که در دیدگاه وی، رمز و سرچشمه قدرت و سرآمدی اروپائیان، برخورداری آنها از علوم و فنون جدید بوده است. به همین سبب، شاکله سیاست های اصلاحی محمدعلی پاشا بر اساس الگوبرداری از غرب پی ریزی شد و فرآیند نوسازی در مصر آغاز گردید. موضع وی در برابر مدرنیته و الگوی پیشرفت و ترقی در غرب ازیکپارچگی و انسجام برخوردار نبود و ماهیتی متناقض و دوگانه داشت. وی از یک سو علوم و فنون جدید غربی ها را که منشا پیشرفت و قدرت آنها به شمار می آمد، می ستود و بر پایه­ی آن برنامه ای برای نوسازی مصر ترتیب داد؛ ولی از سوی دیگر علاقه ای به پذیرش همه­ی لوازم مدرنیته و اقتضاءات آن نداشت و گاه سیاست های وی با روح و فلسفه­ی نهفته در مدرنیته در تعارض جدی قرار داشت. در این مقاله با واکاوی سیاست ها و اقدامات اصلاحی محمدعلی پاشا، و بررسی مواضع مخالفان و موافقان سیاست های اصلاحی وی و آثار و نتایج اصلاحات انجام شده بر جامعه مصر، تلاش خواهد شد تا ضمن ایضاح نقش محمدعلی پاشا در پیشبرد فرآیند نوسازی و نوگرایی در مصر، تصویری از فهم و تلقی وی از مدرنیته نیز ارائه گردد.                                                             

نویسندگان

ولی ا... برزگر کلیشمی

استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه بین المللی امام (ره)

زهرا خدایی قشلاق

کارشناس ارشد تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقاجانی، نصرالله (۱۳۹۲) اسلام و تجدد در مصر با رویکرد ...
  • اومن، ج (۱۳۸۶) چاپ و چاپخانه. در دانشنامه جهان اسلام. ...
  • بلک، آنتونی (۱۳۸۵) تاریخ اندیشه سیاسی اسلام (از عصر پیامبر ...
  • بورکهارت، جان لوئیس (۲۰۰۰) العادات و التقالید المصریه من الامثال ...
  • بیگدلی، علی (۱۳۷۰) برخورد ناسیونالیسم با اسلام در مصر (روند ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۸۹) سفرنامه مصر و شام ۱۲۵۶ ق. پیام ...
  • جواهر کلام، علی (۱۳۲۰) تاریخ مصر و خاندان محمدعلی بزرگ. ...
  • حورانی، آلبرت (۱۳۹۳) اندیشه عرب در عصر لیبرالیسم. ترجمه علی ...
  • خاکی، احمد (۱۹۷۶) الجبرتی و محمدعلی. باشراف احمد عزت عبدالکریم. ...
  • خلیلی، محسن (۱۳۸۸) جایگاه مسئله فرنگ در روایت مورخان دوران ...
  • رافعی بک، عبدالرحمن (۱۹۴۴) تاریخ الحرکه القومیه و تطور نظام ...
  • همو (۱۹۸۹) عصر محمدعلی. الطبعه الرابعه. قاهره: دارالمعارف ...
  • رشیدی، احمد (۱۳۹۰) مدرنیته و اصالت گرایی فرهنگی در روسیه ...
  • سلوی، عطار (۱۹۸۹) التغییرات الاجتماعیه فی عهد محمد علی. الطبعه ...
  • سیدنی، پولارد (۱۳۵۵) اندیشه های سان سیمون (فصلی از کتاب ...
  • شاو، استانفورد. جی، شاو، ازل کورال (۱۳۷۰) تاریخ امپراطوری عثمانی ...
  • شفیق، دریه (۱۹۹۵) المراه المصریه. مصر: مطبعه المصر ...
  • شهبازی، عبدالله (۱۳۷۹) زرسالاران یهودی و پارسی استعمار بریتانیا و ...
  • شیال، جمال الدین (۱۹۵۱) تاریخ الترجمه و الحرکهالثقافیه فی مصر ...
  • همو (۱۳۸۸) تاریخنگاری مصر در قرن نوزدهم، ترجمه غلامحسین نوعی. ...
  • ضاهر، محمد کامل (۱۹۹۴) الصراع بین التیارین الدینی و العلمانی ...
  • طوسون، عمر (۱۹۳۴) البعثات العلمیه فی عهد محمدعلی ثم فی ...
  • عبدالغنی، حسن محمد (۱۳۸۶) اتباع سان سیمون فلسفتهم الاجتماعیه و ...
  • عبدالکریم، احمد عزت (۱۹۳۸) تاریخ التعلیم فی عصر محمدعلی. قاهره: ...
  • عماره، محمد (۲۰۰۷) رفاعه الطهطاوی رائد التنویر فی العصر الحدیث. ...
  • همو، (۲۰۱۰) الاعمال الکامله الرفاعه الطهطاوی، الجزء الاول و الجزءالثانی ...
  • عنایت، حمید (۱۳۷۰) سیری در اندیشه سیاسی عرب. تهران: امیرکبیر ...
  • غربال، محمد شفیق بک (۱۹۴۴) محمدعلی کبیر. قاهره: مجموعه اعلام ...
  • فهمی، امیل (۱۹۷۷) التعلیم الحدیث: دراسه وثائقیه. قاهره: مکتبه الانجلو ...
  • لوتسکی، ولادیمیر باراسوویچ (۱۳۷۹) تاریخ جدید کشورهای عربی. ترجمه رفیع ...
  • لوین، ز.ا.(۱۳۷۸) اندیشه ها و جنبشهای نوین سیاسی اجتماعی در ...
  • ماکیاولی، نیکلا (بی تا) شهریار. ترجمه محمود محمود WWW /readbook.irمالکوم ...
  • مبارک پاشا، علی (۱۳۰۶) الخطط التوفیقیه الجدیده لمصر و القاهره ...
  • میکل، آندره و لوران، هانری (۱۳۸۱) اسلام و تمدن اسلامی. ...
  • نجاتی، غلامرضا (۱۳۵۱) جنبش های ملی مصر از محمدعلی تا ...
  • نقوی، علی محمد (۱۳۷۷) جامعه شناسی غربگرایی. جلد ۱. چاپ ...
  • Cleveland, William.L and Bunton, Martin.P (۲۰۰۹) A History of the ...
  • Daly, M.W. (۲۰۰۸)The Cambridge History of Egypt, Vol ۲: Modern ...
  • DunneJ,Heyworth(۱۹۳۸) An Introduction to the History of Education in Modern ...
  • Fahmy,Kaled(۱۹۹۷)All The pasha,s Men,Mehmed Ali, His Army and the Making ...
  • Kedourie Elie and Haim,SylviaG(۱۹۸۰) Modern Egypt, Studies in Politics and ...
  • Lane, E.W (۱۸۹۵) An Account of the Manners and Customs ...
  • Lewis,Bernard(۲۰۰۲) What Went Wrong? Western Impact and Middle Eastern Response, ...
  • Little, Tom (۱۹۵۸) Egypt, New York: Frederick A. Praeger. Loring, ...
  • Marlowe,John(۱۹۷۴) Spoiling the Egyptians,London: Ander Deutsch ...
  • Safran,Nadav(۱۹۶۱)Egypt Search of Political Community,Massachusetts Harvard university press ...
  • Senior,N.W. (۱۸۸۲)Conversation and Journals in Egypt and Malta,London ...
  • Vatikiotis, P.J (۱۹۸۵) The History of Egypt, Baltimore, MD: Johns ...
  • نمایش کامل مراجع