استعاره زدایی از واژه آسمان در اشعار کلاسیک فارسی

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 221

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JBASH-8-3_005

تاریخ نمایه سازی: 17 خرداد 1401

چکیده مقاله:

در زبان فارسی و اشعار کلاسیک درباره آسمان و تاثیر آن بر انسان ها مطالب متنوعی مشاهده می شود. معمولا هنگام شرح و توضیح این اشعار به آرایه استعاره یا مجاز متوسل شده و اغلب آسمان، استعاره یا مجاز از خداوند، قضا و قدر و... دانسته می شود. با نگاهی به پیشینه اعتقادی و اسطوره ای مشخص می شود، آنچه در زبان موجود است و به تبع آن در بسیاری از اشعار راه یافته است، نه تنها مجاز یا استعاره نیست؛ بلکه باورهایی استوار در فرهنگ گذشتگان اعم از ایرانی و غیرایرانی است که همانند دیگر عناصر دینی و باوری بر محمل زبان به اشعار و زبان کنونی فارسی راه یافته است. این پژوهش سعی دارد تا به ریشه یابی آسمان و باورهای پیرامون آن براساس متون کهن ایرانی و اساطیر و باورهای ملت های دیگر بپردازد و شواهد کاربردی آن باورها را در زبان فارسی با استناد به مثال های شعری تبیین نماید. به دلیل گستردگی ادبیات فارسی، دیوان چهار شاعر پارسی زبان سده پنجم؛ عنصری، منوچهری، ناصرخسرو و مسعودسعد به عنوان ملاک در نظر گرفته می شود. پس از بررسی کاربردهای مختلف آسمان در این اشعار و مقایسه آن با اساطیر و باورهای متقدم بر آن ها مشخص می شود که همه کاربردهای آسمان در آن ها دارای زمینه های اعتقادی بوده که به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه در زبان این شاعران منعکس گشته است.

نویسندگان

مهدی رضائی

هیئت علمی دانشگاه سلمان فارسی کازرون

سید هاشم خاتمی

هیئت علمی دانشگاه سلمان فارسی کازرون

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اوستا. (۱۳۸۸). گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، ج۱و۲، تهران: مروارید ...
  • کتاب مقدس. (۱۳۸۰). ترجمه ی ویلیام گلن و همکاران، تهران: ...
  • آموزگار، ژاله. (۱۳۸۹). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت ...
  • الیاده، میرچا. (۱۳۹۰). مقدس و نامقدس. ترجمه ی بهزاد سالکی، ...
  • ارداز، ریچارد و اورتیز آلفونسو. (۱۳۸۸). اسطوره ها و افسانه ...
  • ایونس، ورونیکا. (۱۳۸۱). اساطیر هند. ترجمه ی محمدحسین باجلان فرخی، ...
  • (۱۳۸۵). اساطیر مصر. ترجمه ی محمدحسین باجلان فرخی، تهران: اساطیر ...
  • بیرل، آن. (۱۳۸۹). اسطوره های چینی. ترجمه ی عباس مخبر، ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۸۹). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگه ...
  • پاریندر، جئوفری. (۱۳۹۰). شناخت اساطیر آفریقا. تهران: اساطیر ...
  • پرون، استیوارد. (۱۳۸۱). شناخت اساطیر روم. ترجمه ی محمدحسین باجلان ...
  • پیگوت، ژولیت. (۱۳۸۴). اساطیر ژاپن. ترجمه ی محمدحسین باجلان فرخی، ...
  • پراپ، ولادیمیر. (۱۳۹۲). ریخت شناسی قصه های پریان. ترجمه ی ...
  • تفضلی، احمد. (۱۳۶۴). مینوی خرد. تهران : توس ...
  • تقی زاده، سیدحسن. (۱۳۷۹). مانی و دین او. ...
  • توپ، کارل. (۱۳۸۴). اسطوره های آزتکی و مایایی. ترجمه ی ...
  • دورانت، ویل. (۱۳۷۲). تاریخ تمدن؛ مشرق زمین گاهواره ی تمدن. ...
  • دیویدسون، ه.. و. آلیس. (۱۳۸۵). شناخت اساطیر اسکاندیناوی. ترجمه ی ...
  • راشدمحصل، محمدتقی. (۱۳۸۵). وزیدگی های زادسپرم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • رضایی باغ بیدی، حسن. (۱۳۸۴ ). روایت آذرفرنبغ فرخزادان. تهران: ...
  • رودکی، ابوعبدالله جعفربن محمد. (۱۳۶۹). گزیده ی اشعار. شرح جعفر ...
  • ژیران، ف. (۱۳۸۶الف). اساطیر آشور و بابل. ترجمه ی ابوالقاسم ...
  • (۱۳۸۶ب). اساطیر یونان. ترجمه ابوالقاسم اسماعیل پور، تهران: کاروان ...
  • ژینیو، فیلیپ. (۱۳۸۶). ارداویراف نامه. ترجمه و تحقیق ژاله آموزگار، ...
  • عنصری، ابوالقاسم حسن بن احمد. (۱۳۶۲). دیوان. به تصحیح سیدمحمد ...
  • فره وشی، بهرام. (۱۳۸۲). کارنامه ی اردشیر بابکان. تهران: ...
  • کرتیس، وستا سرخوش. (۱۳۸۸). اسطوره های ایرانی. ترجمه ی عباس ...
  • کریستی، آنتونی. (۱۳۸۴). اساطیر چین. ترجمه ی محمدحسین باجلان فرخی، ...
  • کندری، مهران. (۱۳۸۷). اسطوره ی خدایان آزتک. تهران: میترا ...
  • گری، جان. (۱۳۷۸). اساطیر خاور نزدیک (بین النهرین). ترجمه ی ...
  • گویری، سوزان. (۱۳۸۸). آناهیتا در اسطوره های ایرانی. تهران: ققنوس ...
  • مزداپور، کتایون. (۱۳۶۹). شایست ناشایست. تهران: علمی و فرهنگی ...
  • مسعود سعد سلمان. (۱۳۶۴). دیوان. به تصحیح مهدی نوریان، اصفهان: ...
  • مک کال، هزیتا. (۱۳۷۵). اسطوره های بین النهرینی. ترجمه ی ...
  • منوچهری، ابوحفص احمدبن قوص. (۱۳۹۰). دیوان. به تصحیح سیدمحمد ...
  • ناصرخسرو. (۱۳۸۸). دیوان. به تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقق، ...
  • وارنر، الیزابت. (۱۳۸۵). اسطوره های روسی. ترجمه ی عباس مخبر، ...
  • ورمازن، مارتین. (۱۳۹۰). آیین میترا. ترجمه ی بزرگ نادرزاد، تهران: ...
  • هارت، جرج. (۱۳۸۸). اسطوره های مصری. ترجمه ی عباس مخبر، ...
  • هینلز، جان راسل. (۱۳۸۹). شناخت اساطیر ایران. ترجمه ی محمدحسین ...
  • یاحقی، محمدجعفر. (۱۳۷۵). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات ...
  • نمایش کامل مراجع