بازتاب هنری ، معنایی و اجتماعی پیشه ها در شعر خاقانی

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 107

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JBASH-6-3_003

تاریخ نمایه سازی: 17 خرداد 1401

چکیده مقاله:

انسان موجودی اجتماعی است و کار و پیشه وجه اشتراک و شرط لازم زندگی انسان در جامعه است.از سوی دیگر یکی از ساده ترین و در دسترس ترین ابزاری که می تواند دست مایه ی آفرینش هنری یک شاعر قرار بگیرد همین پیشه ها است.خاقانی با به کار بردن نزدیک به۲۴۰ پیشه در دیوان اشعار خود،نشان داده که آشنایی کامل با اکثر پیشه های دوران خود دارد. خاقانی برای آفرینش صور خیال به کمک پیشه ها،شگردهای متنوعی را به کار گرفته است. در این مقاله برای بازیابی و روشن شدن این شگردها ، ۸ پیشه ی ساده و مردمی به طور جامع و دقیق از سه منظر معنایی ، هنری و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته اند. نتیجه به دست آمده نشان می دهد که خاقانی علاوه بر استعاره ، تشبیه ، تلمیح ، مراعات نظیر ،ارسال المثل و اسلوب معادله که آرایه هایی معمول و شناخته شده هستند شگردهای ویژه ای نیز دارد که عبارتند از ؛ تداعی های شاعرانه ، هنجار گریزی، سمبل آفرینی ، استفاده از تضاد یا هماهنگی و تشابه میان پیشه ها ، بهره بردن از پیشه های اسطوره ها، ساخت ترکیب های تازه، بهره گیری از ضرب المثل های ساخته شده از پیشه ها، استفاده از هنجارهای پیشه ها و آفرینش هنری با پیشه های خانوادگی. از منظر اجتماعی و روانشناسی نیز می توان گفت دیدگاه شاعر نسبت به پیشه ها متاثر از دیدگاه جامعه است اما در مواردی شاعر با توجه به تجربه های شخصی ، دیدگاه مخصوص به خود را دارد .

کلیدواژه ها:

آهنگر ، اشعار خاقانی ، خیاط ، زرگر ، قصاب ، کارکردهای هنری پیشه ها

نویسندگان

محمد حسین امانت

دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز

محمد حسین کرمی

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آملی، شمس الدین محمد بن محمود. (۱۳۸۱). نفائس الفنون فی ...
  • ابن الاخوه، ضیاءالدین محمد بن محمد بن احمد بن ابی ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (بی تا). ترجمه ی ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن. (۱۳۵۹). مقدمه ی ابن خلدون. ترجمه ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله. (۱۳۸۹). قانون. ترجمه ی ...
  • استعلامی، محمد. (۱۳۸۷). نقد و شرح قصاید خاقانی بر اساس ...
  • انوری، حسن. (۱۳۹۰). فرهنگ کنایات سخن. تهران: سخن ...
  • انوری، محمدبن محمد. (۱۳۷۷). دیوان انوری. به اهتمام محمدتقی مدرس ...
  • برزگر خالقی، محمدرضا. (۱۳۹۰). شرح دیوان خاقانی. تهران: زوار ...
  • برهان، محمدحسین بن خلف تبریزی. (۱۳۶۱). برهان قاطع. به اهتمام ...
  • بهار، محمدتقی. (۱۳۶۵). نغمه ی کلک بهار. به کوشش محمود ...
  • توسلی، غلامعباس. (۱۳۸۵). جامعه شناسی کار و شغل. تهران: سازمان ...
  • خاقانی شروانی، افضل الدین بدیل بن علی نجار. (۱۳۸۸). دیوان ...
  • خدیوجم، حسین. (۱۳۵۴). مقدمه ی کیمیای سعادت. تهران: شرکت سهامی ...
  • دشتی، علی. (۱۳۶۴). خاقانی شاعری دیر آشنا. تهران: اساطیر ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۸۳). امثال و حکم. تهران: امیرکبیر ...
  • (۱۳۷۳). لغت نامه ی دهخدا. تهران: دانشگاه تهران ...
  • رامپوری، غیاث الدین محمد بن جلال الدین بن شرف الدین. ...
  • زاکانی، عبید. (۱۳۵۳). کلیات عبید زاکانی. با تصحیح و مقدمه ...
  • سجادی، سیدضیاالدین.(۱۳۸۲). فرهنگ لغات و تعبیرات با شرح اعلام و ...
  • السمعانی، ابوسعدعبدالکریم بن محمد بن منصور التمیمی. (۱۳۸۲ق). الانساب. تصحیح ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۸۵). بیان. تهران: میترا ...
  • (۱۳۸۷). فرهنگ اشارات. تهران: میترا ...
  • (۱۳۸۹). فرهنگ تلمیحات. تهران: میترا ...
  • الشیخلی، صباح ابراهیم سعید. (۱۳۶۲). اصناف در عصر عباسی. ...
  • صفا، ذبیح الله. (۱۳۸۸). تاریخ ادبیات ایران (خلاصه ی جلد ...
  • ظهیری سمرقندی، محمد بن علی. (۱۳۸۱). سندباد نامه.تصحیح محمدباقر کمال ...
  • عبدالرسولی، علی. (۱۳۵۷). حاشیه ی دیوان خاقانی. تهران: انتشارات کتابخانه ...
  • عبداللهی، منیژه. (۱۳۹۲). «استفاده از آینه، نوعی درمان برای بیماری ...
  • عوفی، سدیدالدین محمد. (۱۳۸۶). متن انتقادی جوامع الحکایات و لوامع ...
  • غزالی، ابوحامد محمد بن محمد.(۱۳۵۴). کیمیای سعادت. به کوشش حسین ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۸۹). شاهنامه(دفتریکم). به کوشش جلال خالقی مطلق، تهران: ...
  • فروزان فر، بدیع الزمان. (۱۳۶۱). مقدمه ی مصحح ترجمه ی ...
  • کزازی، میرجلال الدین. (۱۳۸۹). گزارش دشواری های دیوان خاقانی. تهران: ...
  • کندلی هریسچی، غفار. (۱۳۷۴). خاقانی شروانی حیات، زمان و محیط ...
  • گلچین معانی، احمد. (۱۳۴۱). شهر آشوب در شعر فارسی. تهران: ...
  • ماهیار، عباس. (۱۳۸۸). شرح مشکلات خاقانی ثری تا ثریا. کرج: ...
  • معدن کن، معصومه. (۱۳۷۷). نگاهی به دنیای خاقانی(ج۲). تهران: نشردانشگاهی ...
  • معین، محمد. (۱۳۶۱). حاشیه ی برهان قاطع. تهران: امیرکبیر ...
  • مولوی، جلال الدین محمد بن محمد. (۱۳۸۲). شرح جامع ...
  • میبدی، رشیدالدین احمدبن ابی سعد.(۱۳۷۱). کشف الاسرار و عده الابرار. ...
  • میدانی، ابوسعد سعید بن احمد. (۱۳۷۷). الاسمی فی الاسماء. تصحیح ...
  • نصیرالدین طوسی، محمدبن محمد. (۱۴۱۳ ق). اخلاق ناصری. تهران: علمیه ...
  • نظامی، الیاس بن یوسف. (۱۳۸۵). خسرو و شیرین. تصحیح حسن ...
  • النویری، شهاب الدین احمد بن عبدالوهاب. (۱۴۲۳ق). نهایه الارب فی ...
  • نیشابوری، ابراهیم بن منصور. (۱۳۸۴). قصص الانبیاء. تهران: علمی فرهنگی ...
  • نمایش کامل مراجع