مولفه های ادبیات مدرن در داستان «عقرب روی پله های راه آهن اندیمشک»

یکی از حوزه های مهم مطالعاتی در ادبیات جنگ ایران، بررسی شکل گیری مولفه های مدرن در آن است و تاکنون پژوهش‎های زیادی در این باب صورت نگرفته است. در نوشتار پیش رو سعی شده است تا با شناسایی و تمرکز بر مولفه های مدرن، رمان عقرب روی پله های راه آهن اندیمشک که یکی از آثار مدرنیستی و برجسته رمان جنگ است، بازخوانی شود. در آغاز، بحث «درآمدی بر ادبیات داستانی مدرن» مطرح خواهد شد؛ سپس تحلیل داستان مورد نظر برمبنای مولفه های مدرن صورت می پذیرد؛ و در پایان، پس از بیان یافته ها، به پرسش اصلی پژوهش پاسخ داده می­شود: مولفه های تازه و بدیع این داستان، سبب شده است با داستانی مدرنیستی روبه‎رو باشیم که از لحاظ محتوا و صورت و ساختار، با عمده آثار داستانی ژانر جنگ تفاوت داشته باشد و دنیایی نوین را از بعد ساخت و صناعت دربرابر دیدگان ما بنهد. عمده مولفه‎های مدرنیستی این رمان بدیع را بدین­گونه می‎توان برشمرد: فرم‎زدایی از صورت‎های معهود رمان جنگ، آشنایی زدایی در حوزه پردازش شخصیت‎ها، پیرنگ تازه و ذهنی، واردکردن ساحت ناخودآگاهی در متن و برجسته‎سازی دلالت‎های آن، تمرکز بر استعارات دلالت­ گر، خلق فضای شعرگونه، بازی های زبانی، چندروایتی­ شدن اثر، غیر خطی ­بودن عنصر زمان و مکان، ایجاز در متن، پیرنگ های استعاری، فرد گرایی، سمبل­ سازی و نمادپردازی و تلاش برای خلق دلالت های ثانوی تخیل و توهم.