تاثیر سطوح مختلف نیکل در محلول غذایی حاوی نیترات آمونیوم بر پراکسیداسیون لیپید و فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدان برگ خیار

نیکل در غلظت های بسیار کم برای گیاهان ضروری شناخته شده است؛ اما در غلظت زیاد در گیاه ایجاد سمیت می کند. در این پژوهش، تاثیر سطوح مختلف عنصر نیکل (صفر، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میکرومولار از منبع کلرید نیکل) بر پاسخ آنتی-اکسیداتیو برگ ارقام سوپر دامینوس و نگین خیار (Cucumis sativus L.) در محلول غذایی حاوی نیترات آمونیوم به عنوان منبع نیتروژن بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نیکل محلول غذایی و گذشت زمان، غلظت نیکل برگ هر دو رقم خیار افزایش یافت. این افزایش در مرحله بعد از گل دهی بیشتر از مرحله رشد رویشی بود. هم چنین غلظت مالون دی آلدئید تولید شده در مرحله رشد رویشی در مقایسه با مرحله بعد از گل دهی بیشتر بود. کاربرد ۵۰ میکرومولار نیکل سبب کاهش معنی دار غلظت مالون دی آلدئید تولید شده بر اثر پراکسیداسیون لیپیدها در مقایسه با شاهد (بدون نیکل) شد. تاثیر نیکل بر فعالیت آنزیم کاتالاز بسته به رقم خیار و غلظت این عنصر در محیط کشت متفاوت بود. در رقم سوپر دامینوس، فعالیت آنزیم کاتالاز در مرحله رشد رویشی تحت تاثیر کاربرد نیکل قرار نگرفت. درحالی که در رقم نگین، کاربرد نیکل موجب کاهش فعالیت آنزیم کاتالاز برگ در مقایسه با شاهد شد. در مرحله بعد از گل دهی، کاربرد نیکل در هر دو رقم خیار باعث کاهش فعالیت آنزیم کاتالاز در مقایسه با شاهد شد. نتایج نشان داد که در مرحله رشد رویشی، کاربرد ۵۰ میکرومولار نیکل در محیط کشت موجب کاهش فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در هر دو رقم خیار در مقایسه با شاهد شد و با افزایش سطح نیکل به ۱۰۰ و ۲۰۰ میکرومولار، فعالیت این آنزیم افزایش یافت. در مرحله بعد از گل دهی، فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز برگ بسته به رقم خیار و غلظت این عنصر در محیط کشت متفاوت بود. براساس نتایج پژوهش حاضر، به طورکلی، تاثیر نیکل بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان برگ خیار بسته به رقم گیاه، سطح نیکل و نوع آنزیم متفاوت است.