بررسی نظام بهره برداری از رودخانه های بین المللی و قوانین حقوق بین الملل

استفاده و بهره مندی هرچه بهتر از منابع آبی مشترک در صورتی میسر خواهد بود که نظام بهره برداری و حفاظت از این منابع ،از دو منظر بین المللی و داخلی، به بهترین نحو ممکن، مدیریت و ساماندهی گردد. مدیریت ناکارآمد در عرصه داخلی چه بسا به کشمکش های محلی و درگیری و نزاع بر سر آب و به تبع آن نارضایتی از حکومت منجر شود و در عرصه بین المللی از این نیز فراتر رفته و حتی به درگیری های نظامی ختم شود. منظور از مدیریت داخلی را می توان اتخاذ و اجرای سیاست های راه گشا برای بهره برداری، حفاظت و توزیع منابع آبی به بهترین وجه ممکن در چارچوب مرزهای یک کشور دانست اما در نقطه مقابل، در مدیریت بین المللی، فقط یک کشور مطرح نیست بلکه تمامی کشورهای ذینفع در این منبع آبی مشترک باید در راستای هرچه بهتر اجرا شدن سیاست های مرتبط با منابع آبی مشترک همکاری کنند. از طرفی باید توجه داشت که رودخانه های بین المللی دست کم میان دو کشور مشترک هستند؛ در این میان بی تردید بهره برداری هر یک از کشورها بر بهره برداری کشور یا کشورهای ذینفع دیگر نیز موثر خواهد بود. امروزه معاهدات، اصول و عرف های متعددی برای بهره برداری مطلوب و حل مشکلات ناشی از بهره برداری های ناعادلانه در عرصه بین المللی وجود دارد. مکمل بهره برداری بین المللی، بهره برداری داخلی است و در صورتی که حقابه یک کشور از یک رود بین المللی دریافت شود، نوبت به انجام وظیفه نهادهای صالح و متولی تهیه، تقسیم و توزیع آب آن کشور می رسد که این دستگاه ها در قوانین مختلفی مورد اشاره قرار گرفته اند و طیف وظایف آنها نیز مقرر شده است