رابطه استفاده از اینترنت با برنامه مطالعه دانشجویان در زمان شیوع پاندمی کوید۱۹ (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه ای استان مازندران)

پیشینه و اهداف: دانشجویان به عنوان رکن و محور اصلی نظام آموزشی و دانشگاه هستند که توجه به شرایط آنها و شناسایی موانع دست­یابی­شان به اهداف نظام آموزشی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. با توجه به شیوع ویروس کرونا از سال ۲۰۱۹  استفاده از ابزارهای یادگیری الکترونیک توسط استادان و دانشجویان مورد توجه قرار گرفت و با اینکه مزایای زیادی این نوع از آموزش ها می­توانند داشته باشند، در سوی دیگر می توانند مخاطراتی را هم برای دانشجویان و جوانان ایجاد کنند. از مزایای استفاده از آن می­توان به دسترسی دانشجویان به منابع مطالعاتی بیشتر و امکان گوش کردن به تدریس برای دفعات زیاد و همچنین صرفه جویی در وقت و هزینه به دلیل عدم نیاز به حضور فیزیکی اشاره کرد. یکی از مهم ترین مضرات آن استفاده بیش از حد و غیرضروری از اینترنت به بهانه مطالعه و شرکت در کلاسهای آموزش مجازی است که امکان کنترل میزان استفاده از آن توسط والدین را مشکل­تر می­کند.  پدیده استفاده بیش از اندازه و غیرضروری از اینترنت و فضای مجازی می­تواند منجر به اختلال عملکرد روانی و آموزشی دانشجویان شود که به عنوان استفاده اینترنتی شناخته می­شود. هدف از این پژوهش بررسی رابطه استفاده نادرست از اینترنت با برنامه مطالعه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه فنی و حرفه­ای استان مازندران در زمان شیوع پاندمی کوید۱۹ است.روش ها : تحقیق از نوع پیمایشی بود. از میان حدود۱۳۵۰۰ نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه فنی و حرفه­ای مازندران در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹،  تعداد ۵۵۰ دانشجو براساس انتخاب تصادفی برگزیده شده و مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده­ها، در قسمت متغیر مستقل پرسش نامه استاندارد یانگ (۱۹۹۸) و قسمت متغیر وابسته پرسش نامه محقق­ساخته است که دارای اعتبار صوری بوده  که در آن پایایی متغیر اعتیاد به اینترنت ۰.۸۸ و متغیر برنامه مطالعه دانشجویان برابر ۰.۹۱ محاسبه شد. در این مطالعه برای بررسی رابطه میان متغیرهای پیش بین و ملاک علاوه بر آزمون­های پیرسون، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر از روش اندازه­گیری اشتراک اطلاعاتی (Mutual Information) نیز استفاده شده است. این روش نه تنها میزان وابستگی خطی بین دو متغیر تصادفی را بررسی می کند؛ بلکه وابستگی غیر خطی را هم اندازه­گیری می­کند. این روش کاربرد بسیار زیادی در نظریه اطلاعات دارد.یافته ها: نتایج نشان داد که متغیر کل استفاده از اینترنت رابطه معکوس و معنی داری در حد متوسط با متغیر برنامه مطالعه دانشجویان دارد (۰.۳۵- = ضریب پیرسون). و اینکه هر ۵ مولفه متغیر استفاده از اینترنت) تاثیر اینترنت بر تاخیر کارها، ترجیح بودن در اینترنت نسبت به کارها، میزان وابستگی به اینترنت ، اعتراض دیگران در استفاده افراطی از اینترنت و پناه آوردن به اینترنت به دلیل شرایط) رابطه معکوس و معنی­داری با متغیر برنامه مطالعه دانشجویان دارند. این ۴ مولفه اول توانستند ۰.۱۷ درصد از واریانس متغیر برنامه مطالعه دانشجویان را تبیین نمایند. در اندازه گیری وابستگی بین متغیرهای استفاده از اینترنت و برنامه مطالعه دانشجویان با دو روش اندازه­گیری اشتراک اطلاعاتی و سایر روش ها با وجود تفاوتهای جزئی به هم نزدیک بودند.نتیجه گیری: به نظر می­رسد وابستگی و استفاده نادرست از اینترنت به دو حالت متفاوت ناخودآگاه و خودآگاه با نتیجه برنامه مطالعه دانشجویان ارتباط دارد. نتیجه نشان می­دهد که در بین مولفه­های استفاده از اینترنت، تاثیر اینترنت بر تاخیر کارها بیشترین رابطه را با متغیر برنامه مطالعه دانشجویان دارد. مولفه اعتراض دیگران در استفاده افراطی از اینترنت به دلیل تاثیرپذیری از اعتراض خانواده و اطرافیان روی برنامه مطالعه دانشجویان رابطه مستقیم و مثبتی را نشان می­دهد؛ اما با تاثیرپذیری غیرمستقیم از ابعاد دیگر استفاده اینترنتی، اثر مستقیم و مثبت بر روی متغیر برنامه مطالعه دانشجویان کم­رنگ شده است.