بیگانگی تحصیلی در دانش آموزان: نقش کنترل روانی والدین و تاکیدات هدفی معلم

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه کنترل روانی والدین (شامل جهت گیری وابستگی و جهت گیری پیشرفت) و تاکیدات هدفی معلم (شامل تاکیدات تسلطی، عملکردی- اجتنابی و عملکردی- گرایشی) با بیگانگی تحصیلی و ابعاد آن (شامل نگرش منفی به مدرسه، بی اهمیتی به تحصیل و بی تمایلی به تحصیل) بود. طرح تحقیق از نوع همبستگی بود. شرکت کنندگان پژوهش شامل ۳۷۱ دانش آموز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از بین مدارس متوسطه اول شیراز انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارت بودند از: مقیاس مرکب بیگانگی تحصیلی، مقیاس کنترل روانی والدین و مقیاس تاکیدات ساخت هدفی معلم. نتایج به دست آمده از تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که جهت گیری پیشرفت کنترل روانی والدین، نگرش منفی نسبت به مدرسه را به نحو مثبتو تاکیدات هدف عملکردی- گرایشی معلم، بی اهمیتی به تحصیل را به نحو منفی پیش بینی می کنند. علاوه بر این، تاکیدات هدف تسلطی به نحو منفی و تاکیدات هدف عملکردی- اجتنابی به نحو مثبت، بیگانگی تحصیلی و ابعاد آن راپیش بینی کردند. به طور کلی، کنترل روانی والدین و تاکیدات هدفی معلم توانستند به ترتیب ۳/۲ و ۱۹ درصد از واریانس بیگانگی تحصیلی دانش آموزان را تبیین کنند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز حاکی از آن بود که به ترتیب متغیرهای تاکیدات هدف تسلطی و عملکردی- اجتنابی معلم، قوی ترین پیش بین برای بیگانگی تحصیلی هستند. نتایج این پژوهش نشان دهنده اهمیت تاکیدات هدف تسلطی و عملکردی- اجتنابی معلم در بیگانگی تحصیلی دانش آموزان است. معلمان می توانند با تاکید بر تسلط بر مفاهیم و اجتناب از مقایسه دانش آموزان، نقش تعیین کننده ای در پیشگیری از بیگانگی تحصیلی داشته باشند.