سیمای مکتب کلامی بغداد بر اساس داده های نجاشی و شیخ طوسی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 278

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KALM-8-14_010

تاریخ نمایه سازی: 28 خرداد 1401

چکیده مقاله:

دو فهرست نگاری کهن شیعه، یعنی فهرست شیخ طوسی و فهرست نجاشی که مولفان آن ها در دوره شکوفایی مکتب کلامی بغداد در این شهر می زیسته اند، اطلاعات ناب و دست اولی در مورد این مکتب عرضه کرده اند که با استخراج، دسته بندی و تحلیل آن می توان نمایی کلی از این مدرسه کلامی ترسیم کرد. بر اساس داده های نجاشی و شیخ طوسی ۲۵ متکلم امامی از اواخر قرن سوم تا نیمه قرن پنجم در بغداد شناسایی گردید که تعداد ۱۶۲ اثر کلامی در موضوعات کلامی تالیف کرده اند. در این میان بیشترین تالیفات در موضوع امامت با فراوانی ۵۰ مورد است که با توجه به جایگاه این موضوع در اعتقادات امامیه و نیز فضای فکری متنوع بغداد قابل تبیین است. از حیث قالب نگارش های کلامی، عمده این تالیفات با فراوانی ۱۵۵ مورد به صورت تک نگاری عرضه شده اند و آمار جامع نگاری های کلامی اندک است. این اختلاف نیز ناشی از آن است که اساسا سنت جامع نگاری کلامی در دوره متاخر بغداد(عصر شیخ مفید به بعد) رواج یافته و تا پیش از آن مطرح نبوده است.

نویسندگان

محمد حسین مروی

دانشجوی دکتری دانشگاه ادیان و مذاهب

محمد غفوری نژاد

عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب و مدیر گروه اسلام و ادیان پژوهشکده امام رضا علیه السلام جامعه المصطفی العالمیه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن خلکان، احمد بن محمد بن ابی بکر(بی ...
  • اکبری، عمیدرضا(۱۳۹۹)، «دفاع از انتساب تصحیح الاعتقادات به شیخ مفید»، ...
  • خدامیان آرانی، مهدی(۱۳۸۹)، فهارس الشیعه، ج۱، چ۱، قم: نشر موسسه ...
  • ذهبی، محمد بن احمد(۱۴۱۹ق)، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر ...
  • رحمان ستایش، محمدکاظم(۱۳۹۳)، آشنایی با کتب رجالی شیعه، تهران: سمت ...
  • رضایی، محمد جعفر(۱۳۹۱)، امتداد جریان فکری هشام بن حکم تا ...
  • زنجانی، موسی(۱۳۹۴ق)، الجامع فی الرجال، چ۱، قم: انتشارات پیروز ...
  • زیدان، جرجی(۱۳۶۹)، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه و نگارش علی جواهر ...
  • سبحانی، محمد تقی و محمد جعفر رضایی(۱۳۹۰)، «میراث کلامی شیعه ...
  • طوسی، محمد بن حسن(۱۴۱۷ق)، الفهرست، تحقیق جواد قیومی، چ۱، قم: ...
  • (۱۴۱۵ق)، رجال الطوسی، چ۱، قم: انتشارات جامعه مدرسین ...
  • متز، آدم(۱۳۹۳)، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری یا رنسانس ...
  • مکدرموت، مارتین(۱۳۷۲)، اندیشه های کلامی شیخ مفید، ترجمه احمد آرام، ...
  • نجاشی، احمد بن علی(۱۴۳۲ق) ، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، ...
  • نمایش کامل مراجع