ارزیابی ریسک سرطانی و غیر سرطانی آلاینده های نفتی (متیل ترشری بوتیل اتر- بنزن - تولوئن - اتیل بنزن - زایلن) در منابع آب آشامیدنی شازند

سالانه حجم بالایی از متیل ترشیاری بوتیل اترMTBE به عنوان حلال آلی در صنایع شیمیایی مختلف و در سوخت ها به عنوان جایگزین سرب مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیبات پس از استفاده و با ورود به محیط منجر به آلودگی منابع زیست محیطی همچون آب های سطحی و آب های زیرزمینی می گردند. تماس با این ماده سبب بروز اثرات حاد و مزمن از قبیل واکنش های سیستم عصبی، تهوع و فراموشی در انسان می شود. همچنین در اثر متابولیزه شدن این مواد در بدن، ترکیب سرطانزای فرام آلدئید تولید می شود. در اثر استنشاق و چشیدن وارد بدن شده و در بدن به موادی مانند فرمالدهید که ماده ی سرطانزایی است سبب تخریب سلول های ریوی، کلیوی و گلبول های قرمز می شود. اثرات سوء MTBE بر محیط و بدن انسان و حذف آن بسیار حائز اهمیت است.پالایشگاه شازند به عنوان بزرگ ترین واحد تولید بنزین در خاورمیانه در فاصله ۲۲ کیلومتری جنوب غربی اراک و در شمال شرقی دشت شازند قرار گرفته است. به دلیل وجود تاسیسات پالایشی، مخازن متعدد نگهداری نفت خام و فرآورده های نفتی، خطوط لوله انتقال فرآورده های نفتی مربوط به پالایشگاه شازند، احتمال نشت مواد آلاینده از مخازن و لوله ها به محیط خاک و آب زیرزمینی وجود دارد.آبخوان دشت شازند از نوع آزاد و متشکل از رسوبات آبرفتی دانه درشت بوده و جهت جریان از پالایشگاه به سمت چاه های کشاورزی، مرکز دشت میباشد. بنابراین، آلودگی آب زیرزمینی ناشی از آلاینده های نفتی پالایشگاه شازندو بررسی ریسک غیر سرطانی مورد بررسی قرار گرفت.