تحلیل فلسفی چگونگی دستیابی افراد عادی به مقام عصمت بر اساس مبانی حکمت متعالیه

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 144

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KALM-6-11_011

تاریخ نمایه سازی: 29 خرداد 1401

چکیده مقاله:

در جستار حاضر، ضمن پذیرش اختصاص عالی ترین درجات عصمت به پیامبران و امامان:، تلاش شده است با رویکرد  فلسفی کلامی و با بهره گیری از برخی مبانی حکمت متعالیه مانند «اصالت وجود»، «تشکیک وجود» و «اتحاد علم و عالم و معلوم» به این مسئله پاسخ داده شود که آیا مقام عصمت، تنها در اختیار پیامبران و امامان: است یا افراد عادی نیز می توانند به فراخور ظرفیت علمی و ایمانی خود، به برخی از درجات عصمت دست یابند؟!  در پایان این نتیجه به دست آمده است که عصمت، فضیلت و کمالی نفسانی است که به پیامبران و امامان: اختصاص ندارد، بلکه هر انسان مومنی به فراخور ظرفیت علمی و  ایمانی خود، امکان دستیابی به برخی از درجات عصمت را دارد. به دیگر سخن، آنچه سبب پدید آمدن عصمت در انسان می شود «علم یقینی انسان به سودمندی و زیان مندی فعل» است که سبب می شود در صورت توجه انسان به سود و زیان فعل، اراده انسان به سوی جلب منافع و دفع مفاسد برانگیخته شود. همچنین از آنجا که «علم» به عنوان یکی از مبادی عصمت، ذومراتب و تشکیکی است، عصمت نیز به عنوان برآیند آن، ذومراتب بوده و مقول به تشکیک خواهد بود. همچنین براساس نظریه «اتحاد علم و عالم و معلوم» این نتیجه به دست می آید که با ارتقاء وجودی مدرک، قوای ادراکی او نیز که با نفس اتحاد دارد، شدت وجودی می یابد و در پی آن، ادراک انسان کامل تر شده و حقیقت فعل برای او بیشتر آشکار می گردد و همین امر سبب می شود حالت نفسانی عصمت در انسان پدید آید و شخص به طور قطعی، امور زیان مند را ترک نماید و امور سودمند را انجام دهد.   برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید: مگیران: https://www.magiran.com/paper/۲۱۷۳۹۲۷   نورمگز: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/۱۶۸۵۲۱۶  

نویسندگان

محمدعلی وطن دوست

استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمنهج البلاغه. ...
  • ابن فارس، احمد( ۱۴۰۴ق)، معجم مقاییس اللغه، محقق: هارون ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم(۱۴۱۴ق)، لسان العرب، چ۲، بیروت: ...
  • آل یاسین، محمد حسن(۱۴۱۳ق)، اصول الدین، چ۱، قم: موسسه آل ...
  • برقی، احمد بن محمد(۱۳۷۱)، المحاسن، چ۱، قم: دار الکتب الاسلامیه.. ...
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد( ۱۴۱۰ق)، غرر الحکم و درر ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۷)، تحریر تمهید القواعد، ج۱، تحقیق: حمید پارسانیا، ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۸)، ادب فنای مقربان، محقق: محمدصفایی، چ۵، ...
  • (۱۳۸۹)، تسنیم، تحقیق: علی اسلامی، ج۲، چ۶، قم: اسراء.. ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد(۱۴۱۲ق)، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: ...
  • سبحانی، جعفر(۱۴۱۲ق)، الالهیات علی هدی الکتاب و السنه و العقل، ...
  • سبزواری، ملا هادی(۱۳۸۳)، اسرار الحکم، چ۱، قم: مطبوعات دینی.. ...
  • سیوری حلی(فاضل مقداد)، مقداد بن عبدالله(۱۴۱۲ق)، الاعتماد فی شرح واجب ...
  • (۱۴۲۰ق)، الانوار الجلالیه فی شرح الفصول النصیریه، تحقیق: علی حاجی ...
  • (۱۴۲۲ق)، اللوامع الالهیه فی المباحث الکلامیه، تحقیق و تعلیق از ...
  • سیدمرتضی(۱۹۹۸م)، امالی، چ۱، قاهره: دار الفکر العربی.. ...
  • شیخ مفید، محمد بن محمد(۱۴۱۳ق)، اوائل المقالات فی المذاهب و ...
  • صدر الدین، محمد (ملاصدرا)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین(۱۴۰۲ق)، الرسائل التوحیدیه، چ۱، بیروت: موسسه النعمان.. ...
  • (۱۴۱۷ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، چ۵، قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • (۱۴۰۲ق)، نهایه الحکمه، چ۱۲، قم: موسسه النشرالاسلامی التابعه ...
  • طبرسی، فضل بن حسن(۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: ...
  • طوسی، محمدبن حسن(۱۴۰۷ق)، تهذیب الاحکام، محقق/مصحح: خرسان، حسن الموسوی، ...
  • طوسی، محمدبن حسن(۱۴۱۱ق)، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، چ۱، بیروت: ...
  • عده ای از علما(۱۴۲۳ق)، الاصول السته عشر، محقق / مصحح: ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد(۱۴۰۹ق)، العین، گردآورنده: آل عصفور، ...
  • قرشی، سیدعلی اکبر(۱۳۷۱)، قاموس قرآن، چ۶، تهران: دار الکتب الاسلامیه.. ...
  • قمی، علی بن ابراهیم(۱۴۰۴ق)، تفسیر القمی، محقق/مصحح: طیب موسوی ...
  • لیثی واسطی، علی بن محمد(۱۳۷۶)، عیون الحکم و المواعظ، محقق/مصحح: ...
  • مصطفوی، حسن(۱۳۶۰)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، چ۱، تهران: بنگاه ...
  • مطهری، مرتضی(۱۳۵۸)، مجموعه آثار، چ۱، تهران: انتشارات صدرا.. ...
  • ملاصدرا، محمد(۱۴۱۷ق)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تعلیقه: هادی بن ...
  • ملاصدرا، محمد(۱۴۲۲ق)، شرح الهدایه الاثیریه، تصحیح از محمد مصطفی فولادکار، ...
  • نصیر الدین طوسی، محمد بن حسن(۱۳۷۴)، آغاز و انجام، مقدمه ...
  • (۱۴۱۳ق)، قواعد العقائد، تحقیق: علی حسن خازم، چ۱، لبنان: دارالغربه ...
  • نمایش کامل مراجع