بررسی کیفیت منابع آبزیرزمینی در مناطق افیولیتی مطالعه موردی: آبخوان نایین

مدیریت منابع آبزیرزمینی نیازمند شناخت عوامل طبیعی و انسانی موثر بر کیفیت آب و در صورت امکان کنترل، کاهش و یا رفع ا ین اثرات است. به منظور بررسی تاثیر افیولیت ملانژهای نایین بر کیفیت منا بع آب منطق ه، از دادههای کمی ۳۴ چاه مشاهده ای در بازه زمان ی ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۹ و داده های کیفی مربوط به آنالیز شیمیایی ۲۰ نمونه آب زیرزمینی در سال آبی ۱۴۰۰ - ۱۳۹۹ استفاده شده است. روش های تجزیه و تحلیل کمی و هیدروژئوشیمیایی نمونه ها شامل هیدروگراف معرف آبخوان، کموگراف EC معرف آبخوان، نموداره ای گرافیکی )پایپ ر، استیف، شولر و ویلکوکس(، نموداره ای ترکیبی، نسبتها ی یونی، نمایههای اشباع، تحلیلهای آماری )پ یرسون، دندروگرام ، تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی و نقشه های شبکه عصبی خودسازمانده( در تحقیق حاضر بکار برده شده است. براساس هیدروگراف معرف آبخوان، تراز سطح ایستابی آبخوان نایین در طول بازه زمانی ۱۵ سال ه، دو متر افت داشته است. نتایج حاصل از ارزیابی کیفی آبخوان ، حاکی از شرایط نسبتا قلیایی با مقادیر EC در بازه ۱۲۷۰۰ - ۵۳۰ میکروزیمنس بر سانتیمتر است. تحلیل داده های کیفی نشان میدهد که فرآیندهای تبادل کاتیونی، انحلال کربناتها و هوازدگی سیلی کاتها فرآیندهای غالب موثر بر کیفیت شیمیایی آبزیرزمینی منطقه است . بعبارت دیگر، غلظت با لی کلر، منیزیم، کلسیم، بیکربنات و نیز بالبودن pH ، EC و TDS در آبخوان نایین بدلیل برهمکنش آبهای زیرزمینی با سنگهای آذرین، رسوبی و دگرگونی منطقه و نیز تغذیه این آبخوان با آب حاصل از نزولت جوی حاوی ۲CO است که سبب هوازدگی و انحلال فلدسپاتها، پریدوتیتها، سنگهای دونیتی و هارزبورژیتهای کمپلکس افیولیتی شده اند. در منابع آب زیرزمینی واقع در مجاورت رخنمون افیولیتی غلظ ت یونهای اصلی، به ویژه سولفات، سدیم و منیزیم بیش از حد مجاز شرب است و برای کشاورزی نیز مناسب نمیباشند .