ارزیابی میزان استفاده کشاورزان از راهکارهای مقابله با خشکسالی درشهرستان اسفراین واقع در استان خراسان شمالی

خشکسالی یکی از بلایای طبیعی می باشد. که خسارات زیادی به زندگی انسان و اکوسیستم های طبیعی وارد می آورد و با دیگر حوادث طبیعی از قبیل سیل، طوفان، و زلزله تفاوت هایی دارد. یکی از بخش هایی که در مقابل این پدیده آسیب پذیر است بخش کشاورزی می باشد. بنابراین استفاده کشاورزان از راهکارهای مقابله با خشکسالی می تواند آثار این بلیه مخرب را کمتر کند. بر این اساس این تحقیق با هدف ارزیابی شناخت و میزان استفاده کشاورزان از راهکارهای مقابله با خشکسالی تهیه و تدوین شده است. این تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق را کشاورزان گندمکار شهرستان -اسفراین ۴۷۴۰ نفر تشکیل می دهند. نمونه گیری از جامعه آماری کشاورزان به صورت طبقه ای تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران ۲۲۸ نفر برآورد شد. برای جمع آوری اطلاعات میدانی از پرسشنامه استفاده شد و روایی محتوای پرسشنامه با کسب نظرات متخصصان و اساتید ترویج و آموزش کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. ضریب اعتبار پرسشنامه با استفاده از نرم افزار ۷۸/۰ spss به دست آمد. در بخش آمار استنباطی از آزمونهای مختلف همچون آزمون های همبستگی مانند پیرسون اسپیرمن، آزمونهای مقایسه میانگین و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان داد که بینتعداد افراد خانواده، سابقه کار کشاورزی، مساحت کل اراضی آبی، مساحت زیر کشت گندم آبی، تولید گندم آبی در هکتار، میزان سهم از منابع آبی، میزان درآمد از کشت گندم دیم، مراجعه به مرکز خدمات، تعداد شرکت در کلاس های آموزشی، مساحت کل اراضی دیم، میزان تحصیلات و رضایت از مروج و میزان استفاده از راهکارهای مقابله با خشکسالی رابطه مثبت و معنی دار وجود داشت. اما بین سن و میزان استفاده از راهکارها رابطه منفی وجود داشت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نیز نشان داد که بین شغل اصلی افراد، عضویت در تعاونی، عضویت در شورای روستا و عضویت به عنوان مددکار ترویجی و میزان استفاده از راهکارهای مقابله با خشکسالی تفاوت معنی دار وجود دارد. آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای میزان رضایت از مروج، مراجعه به مرکز خدمات، میزان تحصیلات و میزان سهم از منابع آبی توانایی تبیین ۶۷ درصد از تغییرات میزان استفاده از راهکارها را دارا می باشد. و بر اساس ضرایب Beta مراجعه به مرکز خدمات بیشتر از سایر متغیرها بر میزاناستفاده از راهکارها تاثیر گذار است.