نظریه کیاس در ژئومورفولوژی

سه دهه اخیر را باید دهه های تجدید نظر در مبانی معرفت شناسی علمی تلقی کرد.انتشار نظریه عمومی سیستم ها در سال ۱۹۷۲ یعنی یکسال بعد از مرگ لودیگ فون برتالنفی, طرح منطق فازی توسط لطفی زاده[۱] و تبیین نظریه Chaos درسال ۱۹۸۶ توسط هریسون و بیسواس, پایه های خدشه ناپذیر بودن تفکر علمی را فروریخت . بدون تردید غایت گرایی و عدم الزام علیت در نظریه سیستم ها, مردود دانستن منطق علمی[۲] در تبیین بسیاری از پدیده های چند ارزشی در منطق فازی[۳] و پیروی نکردن بسیاری از رفتارها و رخدادها از نظر علمی در نظریه Chaos واقعیتی را برملا کرد و آن عدم کارائی معرفت شناسی علمی در تحلیل رفتار ومکانیسم همه پدیده هاست (رامشت، ۱۳۷۶: ۶۶-۵۰ : رامشت، ۱۳۷۸: ۵۳-۵۲) . مروری گذرا بر سیر تاریخی نظریه های فوق نشان می دهد که مخالفت ها و تمسخرهای عالم مآبانه نسبت به  این گونه عقاید, مانع از گسترش آن ها و نظریه پردازی در این مقولات نگردیده، زیرا پیچیدگی سیستم های محیطی و انسانی امروز و نیاز انسان به حل مشکلات ومعضلات, تمسک به چنین نظریه پردازیهایی  را  ایجاب کرده است. تلاش محققان در معرفت شناسی علمی برای نظم بخشیدن به رخدادها بیشتر بدان خاطر صورت گرفته که تب پیش بینی بشر در حدوث وقایع و رفتارها را فرو نشاند و تئوری Chaos دقیقا به این نکته اشاره می نماید که این تلاش اگر چه در بسیاری از موارد نتیجه بخش بوده است ولی وقوع همه رخدادها و رفتارها تابع نظم علمی نیست و اگرچه می توان آن ها را پیش بینی کرد ولی پیش بینی های خطی نمی تواند راه حل مناسبی در این موارد به شمار آید. مفهوم کیاس در ژئومورفولوژی بیشتر در دیدگاه سیستمی و مقولهDisequilibriumمطرح است ودرتحلیل بسیاری از رخدادها و پدیده های ژئومورفولوژی  بدون به کار بردن تکنیک های غیرخطی[۴] بویژه در مقیاس  زمانی بلندمدت، قادر به درک و تبیین مکانیسم آن ها نخواهیم بود. این مقاله که نتیجه  بررسی های نظری طرح پژوهشی آثار یخچالی  در دامنه های غربی زفره و مقایسه آن با دامنه های نسارشرقی این منطقه است، به  تبیین مبانی تئوری Chaos و تطبیق آن در ژئومورفولوژی می پردازد و حوزه کاربردی آن، در این بخش از علوم جغرافیائی را دنبال کرده است  و از این رو برای دست‍یابی به چنین منظوری ضمن تشریح پاره ای از مفاهیم, با ارائه مدل ساده ای از  عملکرد سیستم های آبی منطقه در  پاراگلیشیال  نمونه های ژئومورفیک موجود در منطقه هنجن و نطنز را که  شواهد بارز Chaos در چشم انداز عمومی منطقه  به شمار می آیند،  را معرفی  و با مواردی که این پدیده در آن ها قابل مشاهده نیست مقایسه نموده است.   ۲-  پرفسور لطفی زاده استاد ایرانی الاصل دانشکده برق دانشگاه برکلی آمریکا می باشند. [۲] Scientific logic [۳] Fuzzy Logic [۴] Non-linear