بررسی تاثیر خوانش های نحوی بر معانی آیات قرآن کریم (مطالعه موردی: سوره بقره)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 174

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QUIHCS-4-3_006

تاریخ نمایه سازی: 16 تیر 1401

چکیده مقاله:

از گذشته تاکنون نحویان در پرداختن به وجوه اعرابی، دلالت های معنایی آن ها را مورد توجه قرار داده اند. در قرآن کریم که خود مهم ترین عامل تکوین و تکامل علم نحو بوده است، میان نقش های نحوی و دلالت های معنایی، پیوندی بسیار عمیق برقرار است، به گونه ای که در برخی آیات، نوع نقش مراد از یک واژه، بر دلالت معنایی آن تاثیر به سزایی می گذارد. منظور از وجوه اعرابی در زبان عربی این است که یک واژه با عنایت به جایگاهش در جمله، ممکن است چندین نقش متفاوت داشته باشد و هر نقش می تواند جمله را دست خوش تغییرات معنایی کند. این مقاله با تکیه بر شیوه توصیفی تحلیلی درصدد آن است که با به کارگیری علم نحو، به عنوان ابزاری قوی در جهت آشکار نمودن نقش های متفاوت کلمات و با تکیه بر شواهد و نمونه هایی از آیات سوره بقره، وجوه اعرابی مختلف و دلالت های معنایی آن ها را در قرآن کریم بررسی نماید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مهم ترین علل وجود وجوه اعرابی قرآن که سبب توسع و یا دگرگونی معنی آیات می گردد؛ عدم قطعیت اعراب واژه و جمله، مبهم بودن نوع ساختار صرفی کلمه، اشتراک چند نقش در یک علامت اعرابی و محل های وقف در قرآن است.

نویسندگان

غلامرضا کریمی فرد

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

مهدی شاهرخ

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

علی بابایی دم طسوج

مدرس زبان و ادبیات عربی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، (۱۳۶۵)، ترجمه: محمد صادقی تهرانی، (الفرقان فی تفسیر ...
  • قرآن کریم، (۱۳۷۱)،ترجمه: محسن قرائتی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد ...
  • قرآن کریم، (۱۳۷۶)، ترجمه: بهاء الدین خرمشاهی (ترجمه قرآن کریم، ...
  • قرآن کریم، (۱۳۸۰)، ترجمه: آیت الله مکارم شیرازی، تحقیق و ...
  • قرآن کریم، (۱۳۸۷)، ترجمه قرآن محمد کاظم معزی، چاپ۳، تهران: ...
  • قرآن کریم، (۱۳۸۸) ترجمه: مصطفی خرمدل، (تفسیر نور)، چاپ۷، تهران: ...
  • قرآن کریم، (۱۳۹۴)، ترجمه: علی کرمی فریدنی، چاپ۱، قم: انتشارات ...
  • ابن الجزری الدمشقی، محمد بن محمد، (۱۹۹۸)، النشر فی القراءات ...
  • ابن انباری، ابو البرکات، (۱۹۸۰)، البیان فی غریب القرآن، تحقیق: ...
  • ابن جزری، ابو الخیر محمد بن احمد، (لا تا)، النشر ...
  • ابن جنی، ابوالفتح عثمان، (۱۹۶۹)، المحتسب فی تبیین وجوه شواذ ...
  • ابن جنی، ابوالفتح عثمان، (۲۰۰۶)، الخصائص، تحقیق: محمد علی نجار، ...
  • ابن زنجله، عبد الغفار، (۲۰۰۱)، حجه القراءات، ط۱، بیروت – ...
  • ابن عاشور، شیخ محمد الطاهر، (۱۹۸۴)، تفسیر التحریر و التنویر، ...
  • ابن عقیل، (۲۰۰۲)، شرح ابن عقیل علی الفیه ابن مالک، ...
  • ابن منظور، جمال الدین محمد بن مکرم، (۱۹۹۰)، لسان العرب، ...
  • ابن هشام الانصاری، جمال الدین یوسف، (۲۰۰۷)، مغنی اللبیب عن ...
  • ابن هشام الانصاری، جمال الدین بن یوسف، (۲۰۰۱)، شرح شذور ...
  • ابوحیان الاندلسی، محمد بن یوسف، (۱۹۹۳)، تفسیر البحر المحیط، تحقیق: ...
  • الاشمونی، احمد بن محمد عبدالکریم، (۱۴۲۲)، منار الهدی فی بیان ...
  • الانصاری، زکریا، (۱۴۲۳)، المقصد لتلخیص ما فی المرشد فی الوقف ...
  • بن عطیه، ابو محمد، (۲۰۰۱)، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب ...
  • البیضاوی، عمر بن محمد، (۲۰۰۰)، انوار التنزیل واسرار التاویل، ج۱، ...
  • ثعالبی، عبد الرحمن بن محمد، (۱۹۹۷)، تفسیر الثعالبی (جواهر الحسان ...
  • الجرجانی، ابوبکر عبدالقادر، (۱۹۹۵)، اعجاز القرآن، تحشیه: محمد التنجی، بیروت: ...
  • حامد، عبدالسلام السید، (۲۰۰۲)، الشکل و الدلاله، القاهره: دار غیب ...
  • حسن، عباس، (۲۰۰۷)، النحو الوافی، ج۳، ط۱، بیروت – لبنان: ...
  • الحسینی الکفوی، ابی البقاء، (لاتا)، الکلیات، چاپ دوم، مصر: انتشارات ...
  • الخطیب، ظاهر یوسف، (۲۰۰۰)، المعجم المفصل فی الاعراب، ج۲، مراجعه: ...
  • دانی، عثمان بن سعید، (۱۴۲۸)، المکتفی فی الوقف و الابتداء، ...
  • الدرویش، محی الدین، (لا تا)، اعراب القرآن و بیانه، ج۱، ...
  • راغب الاصفهانی، ابو القاسم حسین بن محمد، (۲۰۰۷)، المفردات فی ...
  • رشید رضا، محمد، (۱۴۲۳)، تفسیر المنار، ج۲، بیروت: دار احیاء ...
  • الزجاج، ابو اسحاق ابراهیم (۱۹۸۸)، معانی القرآن و اعرابه، تحقیق: ...
  • الزمخشری، محمود بن عمر، (لا تا)، الکشاف عن حقائق التنزیل ...
  • السامرائی، فاضل صالح (۲۰۰۰ م)، الجمله العربیه والمعنی، ط۱، بیروت: ...
  • السمین الحلبی، احمد بن یوسف، (۱۹۸۶)، الدر المصون فی علم ...
  • سیبویه، عثمان بن قنبر، (۱۹۸۸)، الکتاب، تحقیق و شرح: عبدالسلام ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، (۱۴۱۷)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ...
  • طبری، ابن جریر، (۲۰۰۱)، جامع البیان عن تاویل آی القرآن، ...
  • العکبری، ابو البقاء، (۱۹۷۶)، التبیان فی اعراب القرآن، ج۱، بیروت: ...
  • الغلائینی، شیخ مصطفی، (۲۰۰۴)، جامع الدروس العربیه، ج۳، ط۱، لا ...
  • فخر رازی، ضیاء الدین عمر، (۱۹۸۱)، التفسیر الکبیر، ج۲و۴و۶و۷، بیروت ...
  • القرطبی، ابوعبدالله، (۲۰۰۳)، الجامع لاحکام القرآن، ج۱و۲و۳و۴، بیروت- لبنان: دار ...
  • القیسی، ایوب جرجیس عطیه، (۲۰۰۴)، الاختیارات النحویه، الاسکندریه: دار الایمان ...
  • قیم، عبدالنبی، (۱۳۸۱)، فرهنگ معاصر عربی- فارسی، چاپ۲، تهران: موسسه ...
  • المراغی، احمد مصطفی، (۱۹۴۶)، تفسیر المراغی، ج۲، ط۱، مصر: مکتبه ...
  • مزیان، علی حسن، (۲۰۰۲)، مباحث فی فقه اللغه، لیبیا: دار ...
  • المسدی، دکتر عبد السلام، (۲۰۱۰)، العربیه و الاعراب، بیروت: دارالکتب ...
  • مکی بن ابی طالب، (لاتا)، مشکل اعراب القرآن، تحقیق: یاسین ...
  • النحاس، ابوجعفر احمد بن محمد، (۱۴۰۹)، اعراب القرآن، تحقیق: زهیر ...
  • النسفی، عبد الله بن احمد، (۱۹۹۶)، مدارک التنزیل و حقائق ...
  • الهاشمی، احمد، (۱۳۸۳)، جواهر البلاغه فی المعانی والبیان والبدیع، ط۲، ...
  • یعقوب، امیل بدیع، (۱۳۸۶)، موسوعه النحو و الصرف و الاعراب، ...
  • نمایش کامل مراجع