بلوط؛ یک میراث، یک فرهنگ

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 171

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ACO-10-36_003

تاریخ نمایه سازی: 21 تیر 1401

چکیده مقاله:

در تاریخ زندگی بشر اقوام و ملل به دلایلی در باورهای دینی و مذهبی برای عناصر طبیعی از جمله گیاهان جایگاه مقدس و اساطیری قائل شده اند. از این رو گیاهان مقدس در فرهنگ و هنر مردم راه یافته، چنانکه در نقوش و تزئینات ایرانی از دیرباز گل، میوه و درختانی نمادین حضور داشته اند که در هنر دوران اسلامی نیز تداوم یافته اند. در ایران باستان که خاستگاه بسیاری از گیاهان بوده، بلوط به عنوان میراثی کهن با زندگی مادی و معنوی زاگرس نشینان از جمله مردمان کهگیلویه و بویر احمد به نحوی آمیخته که به نماد سرزمینشان تبدیل شده است. از این رو پژوهش حاضر تلاش دارد تا با نگاهی به اندیشه و باورهای ایرانیان در تصویرگری نقش بلوط به ویژه در هنر دوران ساسانی بپردازد، و در تداوم آن به تحلیل این نقش مایه، مفهوم و اهمیت جایگاه بلوط از گذشته تاکنون اشاره می کند. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات از طریق اسناد و منابع کتابخانه ای و گزارشات میدانی انجام شده است. یافته ها بیانگر آن است که استفاده از نقش مایه بلوط ورای جنبه تزئینی، از کاربردی نمادین و اعتقادی برخوردار بوده و با فرهنگ زاگرس نشینان به گونه ای عجین شده است که زندگی، طبیعت، معاش، آداب ورسوم و ادبیات شفاهی آنان را نیز تحت تاثیر قرار داده و به عبارتی ریشه در باورهای اسطوره ای- آیینی این سرزمین دارد. نمادهایی که با تناوری، راست قامتی، پایداری و پیروزی در ارتباط است.

نویسندگان

سمیه صبوری

کارشناس ارشد معماری منظر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

شهره جوادی

استادیار گروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آذرشب، حسین. (۱۳۹۱). مجموعه ضرب المثل های استان کهگیلویه وبویراحمد. ...
  • اعظمی، زهرا و شیخ الحکمایی، محمدعلی و شیخ الحکمایی، طاهر. ...
  • الستر، هال. (۱۳۸۷). گلیم (تاریخچه، طرح، بافت و شناسایی) (ترجمه ...
  • انصاری، جمال. (۱۳۶۶). گچبری دوران ساسانی و تاثیر آن در ...
  • الیاده، میرچا. (۱۳۷۶). رساله در تاریخ ادیان (ترجمه جلال ستاری). ...
  • اوستا. (۱۳۹۲). گزارش و پژوهش جلیل دوست خواه. چ۱۷. تهران: ...
  • بهرامی، وحیده. (۱۳۹۲). درختان مقدس. تهران: نشر گیسوم ...
  • پوپ، آرتور. (۱۳۹۳). معماری ایران (ترجمه غلام حسین صوری افشار). ...
  • پوپ، آرتور اپهام و اکرمن، فیلیپس. (۱۳۸۷). سیری در هنر ...
  • جعفری کوخدان، عزیزالله. (۱۳۹۲). بلوط؛ ارزش اقتصادی، دارویی، صنعتی و ...
  • جوادی، شهره و آورزمانی، فریدون. (۱۳۹۵). بازآفرینی رنگین سنگ نگاره ...
  • حیدرنتاج، وحید و مقصودی، میترا. (۱۳۹۸). مقایسه تطبیقی مضامین مشترک ...
  • دادور، ابوالقاسم و منصوری، الهام. (۱۳۸۵). اسطوره ها و نمادهای ...
  • دادور، ابوالقاسم و تاران، زهرا. (۱۳۸۸). فرهنگ مصور نمادها و ...
  • سرلو، خوان ادواردو. (۱۳۸۹). فرهنگ نمادها (ترجمه مهرانگیز اوحدی). تهران: ...
  • شریعتی راد، محمدرضا؛ شریفی، غلام حسین و طغیانی، احسان.(۱۳۹۸الف). تحلیل ...
  • شریعتی راد، محمدرضا؛ شریفی، غلام حسین و طغیانی، احسان. (۱۳۹۸ب). ...
  • شریفی نیا، اکبر و سنایی نژاد، علی. (۱۳۹۸). تزئینات گیاهی ...
  • شوالیه، ژان و برگران، آلن. (۱۳۷۹). فرهنگ نمادها (ترجمه سودابه ...
  • فتاحی، محمد. (۱۳۷۳). بررسی جنگل های بلوط زاگرس و مهم ...
  • کخ، هایدماری. (۱۳۷۶). از زبان داریوش (ترجمه پرویز رجبی). تهران: ...
  • کوپر، جی.سی. (۱۳۹۲). فرهنگ نمادهای آیینی (ترجمه رقیه بهزادی). تهران: ...
  • گریشمن، رومن. (۱۳۷۸). بیشاپور (ترجمه اصغر کریمی). تهران: سازمان میراث ...
  • گریمال، پیر. (۱۳۹۳). فرهنگ اساطیر یونان و روم (ترجمه احمد ...
  • لک پور، سیمین. (۱۳۸۹). کاوش ها و پژوهش های باستان ...
  • مالرب، میشل. (۱۳۸۷). نقش دین در زندگی فردی و اجتماعی(ترجمه ...
  • مبینی، مهتاب و شافعی، آزاده. (۱۳۹۴). نقش گیاهان مقدس و ...
  • مبینی، مهتاب؛ شاکرمی، طیبه و شریفی نیا، اکبر. (۱۳۹۷). بررسی ...
  • مختاریان، بهار. (۱۳۹۲). درآمدی بر ساختار اسطوره ای شاهنامه. نامه ...
  • مددی، حسین. (۱۳۸۶). نماد در فرهنگ بختیاری. اهواز: انتشارات مهزیار ...
  • مهدی پور، الهام. (۱۳۹۷). زندگی در سایه بلوط؛ جایگاه بلوط ...
  • ناجی، محمدرضا. (۱۳۸۶). فرهنگ و تمدن اسلامی در قلمرو سامانیان. ...
  • وارنر، رکس. (۱۳۸۳). دانشنامه اساطیر جهان (ترجمه ابوالقاسم اسماعیل پور). ...
  • داتی، ویلیام. (۱۳۹۷). اساطیر جهان (ترجمه ابوالقاسم اسماعیل پور). تهران: ...
  • Kendell, P. (۲۰۰۲). Mythology and Folklore of the Oak. Trees ...
  • نمایش کامل مراجع