انحطاط اندیشی در ناسیونالیسم فرهنگی عصر پهلوی دوم (مطالعه موردی: عبدالحسین زرین کوب)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 116

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CHIST-13-51_003

تاریخ نمایه سازی: 22 تیر 1401

چکیده مقاله:

انحطاط­اندیشی تمدن ایرانی­ اسلامی در تاریخ­پژوهی زرین­کوب                   منوچهر محمدیوسفی[۱]، صالح پرگاری[۲]، اسماعیل چنگیزی­اردهائی[۳] ، فوآد پورآرین[۴]  چکیده عبدالحسین زرین­کوب از جمله ادیبان و تاریخ­پژوهان ایرانی است که آثار گوناگونی در زمینه­های مختلف به رشته تحریر درآورد. اندیشه انحطاط­شناسانه از جنبه­های پرمحتوای نوشته­های اوست. او متاثر از میراث فکری تاریخ­نگاران عصر ناصری و متجددان نظریه­پرداز دوره رضاشاه، به عوامل موثر بر انحطاط تمدن ایرانی­ اسلامی پرداخت. زرین­کوب در لابه­لای آثارش با مقایسه ادوار تاریخ ایران، نه فقط تبیین­های پیشینیان را بازتولید کرد، بلکه عناصری دیگر بر آن افزود. بر این اساس، یکی از مهم­ترین تلاش­های وی برای خروج از این وضعیت منحط، طرح دوباره مسئله انحطاط بود. او با طرح این مسئله، با رویکردی تاریخی به انحطاط مزمن تاریخی ایران و تمدن اسلامی پرداخت. یافته­های این تحقیق، بر ­اساس روش تحلیلی توصیفی نشان می­دهد که زرین­کوب راز­ و ­رمز چرایی انحطاط را به مولفه­هایی همچون بی­تسامحی، یونانی­مآبی، جبرگرایی و خردستیزی نسبت می­دهد. وی توجه به مدارای دینی، بیگانه­دوستی، آزادی فکر و خردورزی را برای سیاست­مداران امروزی جامعه ایران آموزنده و انحراف از این ویژگی­ها را مصیبت­بار می­داند. از این حیث، کانون اندیشگی وی برای حل مسئله انحطاط در ایران پیشامدرن و معاصر، بازآفرینی و استمرار عناصر فرهنگی و قومی برجای­مانده از گذشته تاریخی است. واژه­های کلیدی: اسلام، انحطاط، ایران، بی­تسامحی، خردستیزی، جبرگرایی، یونانی­مآبی     [۱]. دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه خوارزمی تهران (نویسنده  مسئول)  manochehryosefi۴۴@gmail.com [۲]. دانشیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی pargari@khu.ac.ir [۳]. استادیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی changizi@khu.ac. ir [۴]. دانشیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی f.pourarian@khu.ac.ir تاریخ دریافت : ۲۷/۱۱/۱۴۰۰- تاریخ تایید : ۲۰/۲/۱۴۰۱

نویسندگان

صالح پرگاری

kharazmi university

فواد پورآرین

kharazmi university

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آریافر، عبدالله، (۱۳۸۴)، "دکتر زرین کوب و پژوهش های او"، ...
  • آذرنگ، عبدالحسین (۱۳۹۱)، سقوط ها، فروپاشی ها، تهران: جهان کتاب.. ...
  • اذکائی، پرویز (۱۳۸۴)، "تاریخ در ترازو"، درخت معرفت: جشن نامه ...
  • اسلامی ندوشن، محمدعلی (۱۳۷۶)، ایران و تنهائیش، تهران: شرکت سهامی ...
  • اسلامی ندوشن، محمدعلی (۱۳۹۰)، ایران و جهان از نگاه شاهنامه، ...
  • اشپولر، برتولد (۱۳۸۶)، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ترجمه ...
  • الجابری، محمدعابد (۱۳۸۱)، جدال کلام، عرفان و فلسفه در تمدن ...
  • الجابری، محمدعابد (۱۳۸۷)، ما و میراث فلسفی مان، ترجمه ی ...
  • الجابری، محمدعابد (۱۳۹۵)، سنت و مدرنیته، ترجمه ی سیدمحمد آل ...
  • الشیبی، کامل مصطفی (۱۳۸۵)، تشیع و تصوف تا آغاز سده ...
  • باسورث، ادموند کلیفورد (۱۳۸۵)، تاریخ غزنویان، ترجمه ی حسن انوشه، ...
  • ثلاثی، محسن (۱۳۸۷)، جهان ایرانی و ایران جهانی، تهران: مرکز.. ...
  • خیراندیش، عبدالرسول، (۱۳۷۹)، "رویکردهای رنسانسی متقدم در تاریخ نگاری دکتر ...
  • درخت معرفت (۱۳۸۴)، جشن نامه استاد دکتر عبدالحسین زرین کوب، ...
  • دهباشی، علی، (۱۳۹۱)، "دکتر عبدالحسین زرین کوب و نهضت نوین ...
  • دهقانی، محمد، (۱۳۹۷)، "اسلامی ندوشن، ناسیونالیسم فرهنگی و زبان فارسی، ...
  • رحمانیان، داریوش (۱۳۸۲)، تاریخ علت شناسی انحطاط و عقب ماندگی ...
  • رضا، عنایت الله، (۱۳۸۴)، "مفهوم فرهنگ"، درخت معرفت: جشن نامه ...
  • زریاب خویی، عباس (۱۳۸۷)، شط شیرین پرشوکت، به اهتمام ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۲۵۳۶)، دو قرن سکوت، تهران: جاویدان.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۸)، آشنایی با تاریخ ایران، تهران: سخن.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۷۶)، آشنایی با نقد ادبی، تهران: سخن.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۷۹)، دفتر ایام، تهران: علمی.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۸)، تاریخ در ترازو، تهران: امیرکبیر.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۸)، نه شرقی، نه غربی، انسانی، تهران: ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۹۰)، روزگاران، تهران: سخن.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۶)، تاریخ مردم ایران، ج ۱ و ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۶)، تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران: ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۹)، نامور نامه، تهران: سخن.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۷۹)، حکایت همچنان باقی، تهران: سخن.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۴)، کارنامه ی اسلام، تهران: امیرکبیر.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۷۱)، از چیزهای دیگر، تهران: اساطیر.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۹۴)، ارزش میراث صوفیه، تهران: امیرکبیر.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۹۴)، با کاروان اندیشه، تهران: امیرکبیر.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۸)، نقش بر آب، تهران: سخن.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۷۴)، سر نی، تهران: علمی.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۵)، از کوچه ی رندان، تهران: امیرکبیر.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۲۵۳۶)، فرار از مدرسه، تهران: امیرکبیر.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۷۹)، یادداشت ها و اندیشه ها، تهران: ...
  • زیباکلام، صادق (۱۳۹۰)، ما چگونه، ما شدیم، تهران: روزنه.. ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا، (۱۳۹۶)، "ساختار ساختارها در چشم اندازی دیگر(۱)"، ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۸۸)، آنسوی حرف و صوت: گزیده ی ...
  • شوهانی، سیاوش، (۱۳۸۸)، "دو تاویل از یک تمدن"، تاریخ و ...
  • صالحی، نصرالله، (۱۳۸۰)، "تبیین تاریخی چیست؟"، کتاب ماه تاریخ و ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۸۸)، تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی ...
  • صفا، ذبیح الله (بی تا)، تاریخ سیاسی و اجتماعی و ...
  • ضیاءابراهیمی، رضا (۱۳۹۸)، پیدایش ناسیونالیسم ایرانی: نژاد و سیاست بی ...
  • طباطبائی، سید جواد (۱۳۸۶)، دیباچه ای بر نظریه ی انحطاط ...
  • عابدی، کامیار، (۱۳۹۷)، "اسلامی ندوشن: ادبیات به مثابه هویت ملی-انسانی"، ...
  • عظیمی، فخرالدین (۱۳۹۹)، هویت ایران، تهران، آگاه.. ...
  • علمداری، کاظم (۱۳۸۹)، چرا ایران عقب ماند و غرب پیش ...
  • فرای، ریچارد ن (۱۳۸۸)، عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمه ی ...
  • فشاهی، محمدرضا (۱۳۸۷)، ارسطوی بغداد، تهران: کاروان.. ...
  • کاتوزیان، محمدعلی (۱۳۸۴)، دولت و جامعه در ایران، ترجمه ی ...
  • کریستنس، آرتور (۱۳۸۸)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه ی رشید ...
  • کرمر، جوئل ل. (۱۳۷۵)، احیای فرهنگی در عهد آل بویه، ...
  • کرمر، جوئل ل. (۱۳۷۹)، فلسفه در عصر رنسانس اسلامی، ترجمه ...
  • لاهوری، محمداقبال (۱۳۸۸)، سیر حکمت در ایران، ترجمه ی محمد ...
  • لمبتون، آن (۱۳۸۱)، سیری در تاریخ ایران بعد از اسلام، ...
  • لمبتون، آن (۱۳۷۹)، نظریه ی دولت در ایران، گردآوری و ...
  • متز، آدام (۱۳۸۸)، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری، ترجمه ...
  • منصوربخت، قباد، مهدی رفعتی پناه، (۱۳۹۴)، "نسبت نظر و ...
  • میرزائی، سیدآیت الله، (۱۴۰۰)، "ناسیونالیسم فرهنگی در ایران"، نگاه نو، ...
  • میرزائی، سیدآیت الله، (۱۳۹۹)، "جهانی شدن و مسئله انفعال: ...
  • نصر، سیدحسین (۱۳۸۹)، سه حکیم مسلمان، تهران: امیرکبیر.. ...
  • یارشاطر و دیگران (۱۳۸۷)، تاریخ ایران کمبریج، به اهتمام احسان ...
  • یوسفی فر، شهرام (۱۳۹۰)، جستارهایی در مناسبات شهر و شهر ...
  • نمایش کامل مراجع