بررسی مقاله «حرز» از دایره المعارف قرآن لیدن

حرز در فرهنگ اسلامی به پاره ای از آیات، اذکار، اوراد و ادعیه ماثوری اطلاق می شود که برای حفظ جان و مال از آسیب ها خوانده می شود یا به صورت مکتوب با خود حمل می گردد. استعمال حرز برای مصونیت از آزار شیاطین و جنیان و نوشتن و املاء کردن آن برای شفای بیماران نزد برخی طبقات اجتماعی نیز متداول بوده است که برخی فاقد مستند روایی است. اهمیت پژوهش در این زمینه زمانی روشن می شود که بدانیم بی مبالاتی در استفاده از اوراد و عدم توجه به ماثور بودن آنها در بسیاری از موارد باعث بروز زیان های جبران ناپذیر می گردد. بررسی دیدگاه مستشرقان در خصوص فرهنگ استعمال حرز در میان مسلمانان و کتب دینی آنها که حاکی از نوع نگاه پیروان اسلام و رهبران دینی آنان به نیروهای ماوراء طبیعی است، نیز حائز اهمیت است. در این نوشتار تلاش شده با تکیه بر تحقیقات و نگاه خاص مستشرقان و بررسی و نقد پژوهش آنها در این زمینه، نگاه صحیحی از حرز و تعویذات با توجه به آموزه های دین اسلام و به خصوص فرهنگ تشیع با تکیه بر آیات و روایات ارائه گردد.