بررسی اثر روش های مختلف شخم بر وزن مخصوص ظاهری، تخلخل، رطوبت خاک و عملکرد گندم در شرایط دیم

به منظور بررسی اثر روش های مختلف شخم بر وزن مخصوص ظاهری خاک، تخلخل،تغییرات رطوبت خاک و عملکرد گندم دیم، آزمایشی از سال زراعی ۶۵-۱۳۶۴ تا سال زراعی ۷۷-۱۳۷۶ در مرکز بین المللی ایکاردا به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای شخم شامل شخم برگردان دار، شخم با گاوآهن قلمی، شخم با گاوآهن پنجه غازی و سیستم بدون شخم بود. نتایج آزمایش نشان داد که شخم برگردان دار در عمق صفر تا ده سانتیمتری خاک در مقایسه با سایر روش های شخم دارای وزن مخصوص ظاهری کمتری بود و در عمق ۱۰تا۲۰ سانتیمتری سیستم بدون شخم بیشترین وزن مخصوص ظاهری را دارا بود. در عمق ۲۰ تا ۳۰ و ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتری خاک، شخم با گاوآهن پنجه غازی در مقایسه با سایر تیمارها دارای وزن مخصوص ظاهری بیشتری بود. برعکس در لایه صفر تا ده سانتیمتری خاک در تیمار شخم با گاوآهن برگردان در مقایسه با سایر تیمارها تخلخل بیشتری داشت. در عمق ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتری، سیستم بدون شخم دارای کمترین درصد تخلخل بود و در عمق ۲۰ تا۳۰ و ۳۰ تا۴۰ سانتیمتری کمترین درصد تخلخل مربوط به شخم با گاوآهن پنجه غازی بود. ذخیره رطوبت خاک در تیمار های مختلف شخم در سال زراعی۶۷- ۱۳۶۶ که یک سال پر باران بود در هیچ یک از تاریخ های نمونه برداری اختلاف زیادی نداشت ولی در سال زراعی ۶۹-۱۳۶۸ که یک سال کم باران بود،اختلاف موجود در ذخیره رطوبت در تیمارهای مختلف شخم به طور معنی داری بیشتر بود. در این سال زراعی در تمام تاریخ های نمونه برداری، تیمار شخم با گاوآهن برگردان دار در مقایسه با سایر تیمارها رطوبت کمتری داشت و سیستم بدون شخم بیشترین مقدار رطوبت را دارا بود. در سال زراعی ۷۲-۱۳۷۱ که سالی با بارندگی متوسط بود، تیمار شخم با گاوآهن برگردان دار در مقایسه با سایر تیمارها رطوبت کمتری داشت. متوسط عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و عملکرد دانه در سال های آزمایش در تیمار بدون شخم به صورت معنی داری از سایر تیمار های شخم کمتر بود ولی بین سه تیمار شخم برگردان دار، قلمی و پنجه غازی اختلاف معنی دار وجود نداشت.