بررسی تنوع ژنتیکی در بین اکوتیپ های یونجه (Medicago sativa) مناطق سردسیر ایران با استفاده از صفات مورفولوژیکی

این تحقیق بر روی ۲۱ اکوتیپ یونجه جمع آوری شده از مناطق سردسیری کشور در طی سال های۸۰-۱۳۷۷، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیشابور اجراء شد. تنوع موجود در بین صفات مورفولوژیکی اکوتیپ ها با استفاده از روش های چند متغیره مطالعه گردید. تجزیه به عامل ها،۲۲ متغیر مورد بررسی را به شش عامل مشترک (با واریانس ۴۵/۸۰ درصد) کاهش داد. عامل ها زیر عنوان عامل طول دوره رویشی (۱۳/۲۰ درصد)، اجزاء عملکرد علوفه (۶۴/۱۶ درصد)، عملکرد و اجزاء عملکرد دانه (۲۶/۱۴ درصد)، کیفیت علوفه (۱۳ درصد)، طول دوره زایشی (۲۴/۹ درصد)، و عامل مربوط به باروری (۱۸/۷ درصد) نامگذاری شدند. تجزیه خوشه ای به روش واریانس مینیمم وارد (WARD)، اکوتیپ ها را در چهار گروه قرار داد. اکوتیپ های گروه دوم به علت داشتن مقادیر بالای ارتفاع بوته، وزن خشک ساقه، سرعت رشد مجدد و عملکرد علوفه تر و خشک ارزشمند هستند و می توان از آن ها برای انتقال صفات مذکور در برنامه های به نژادی استفاده کرد. ضمن اینکه از گروه سوم (اکوتیپ شماره ۹) نیز می توان، برای افزایش کیفیت علوفه (نسبت برگ به ساقه)، بهره گرفت. همچنین از اکوتیپ های گروه چهارم که مربوط به استان چهارمحال و بختیاری هستند، برای افزایش طول گل آذین و عملکرد دانه می توان استفاده کرد.