تاثیر تنش خشکی و نژادهای باکتری Bradyrhizobium japonicum بر عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در سویا (رقم کلارک) در بروجرد

به منظور ارزیابی عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در رقم کلارک سویا در شرایط تنشخشکی و همچنین کارآیی نژادهای مختلف باکتری Bradyrhizobium japonicum، آزمایشی به صورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد اجرا شد. تیمارهای آبیاری در چهار سطح شامل خشکی، تنش ملایم (۸۵% نیاز آبی گیاه)، تنش متوسط (۷۰% نیاز آبی گیاه)، تنش شدید (۵۵% نیاز آبی گیاه) و آبیاری معمولی (شاهد) به عنوان عامل اصلی و سه نژاد باکتری Bradyrhizobium japonicum به نامهای هلینیترو، ریزوکینگ، نیتراژین به همراه تیمار بدون تلقیح با باکتری (شاهد) به عنوان عامل فرعی، منظور گردیدند. مقدار آب آبیاری از طریق برآورد نیاز آبی گیاه و تشت تبخیر، محاسبه و اعمال گردید. تلقیح بذرها با باکتری، در زمان کاشت انجام گرفت. عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت و وزن صد دانه تعیین شد. نتایج حاصله نشان داد که تفاوت عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطوح مختلف تنش و همچنین در مقایسه تنش خشکی با شرایط معمولی آبیاری معنیدار بود. بالاترین عملکرد دانه (۴۵۸ گرم در مترمربع) و عملکرد بیولوژیک (۸۷۰ گرم در مترمربع) در شرایط آبیاری معمولی از نژاد باکتری هلینیترو به دست آمد. با اعمال تنش، تفاوت میان کارآیی نژادهای باکتری تغییر یافت، در تنش ملایم، عملکرد دانه (۴۲۸ گرم در مترمربع) و عملکرد بیولوژیک (۸۳۰ گرم در مترمربع) و در تنش متوسط عملکرد دانه (۳۵۹ گرم در مترمربع) و عملکرد بیولوژیک (۷۹۰ گکرم در مترمربع) بیشتری از فعالیت نژاد ریزوکینگ حاصل گردید که نشاندهنده توانایی این نژاد در شرایط تنش بود، اما در تنش شدید تفاوت قابلملاحظهای بین نژادهای باکتری مشاهده نشد. بنابراین در شرایط متفاوت محیطی، با شناخت باکتریهای سازگار با شرایط مذکور، کاهش خسارت ناشی از عدم واکنش باکتری در شرایط سخت محیطی امکانپذیر است.