سبب و مسبب از دیدگاه جبر عارفانه مولوی

سال انتشار: 1385
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 126

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PFK-8-1_004

تاریخ نمایه سازی: 23 تیر 1401

چکیده مقاله:

جبر و اختیار یکی از موضوعات مهم کلامی است که از دیرزمان بادیدگاه های گوناگون مورد توجه بوده است و هر یک از پیروان عقاید مختلف با دیدگاه خاص خود به این موضوع پرداخته اند. یکی از دیدگاه های معروف در این مساله دیدگاه عرفا است  که در میراث ادبی – عرفانی بازتاب گسترده ای دارد. مولوی به عنوان یکی از نظریه پردازان این موضوع در مثنوی معنوی با شیوه خاص خود، داستان و ضرب المثل که شیوه قرآنی است، به طرح آن پرداخته است. در این مقاله با اشاره به پیشینه مباحث کلامی و تاثیر آن در فرهنگ و اندیشه ایرانیان، به بررسی دیدگاه عارفانه مولانا پرداخته شده است. وی با طرح مسائلی همچون سبب و مسبب، سبب سازی و سبب سوزی، رابطه جبر و توکل، جبر خاصه و حدود اختیار انسان، افکار و اندیشه هایش را بیان کرده است. او در عین اینکه قدرت فائقه و جباریت حق را نشانه عجز وزاری انسان و نهایتا جبر می داند، با بیان پشیمانی و شرم آدمی از اعمالش او را دارای اختیار و انجام عمل آگاهانه معرفی می کند.  

نویسندگان

محمد فولادی

عضو هیات علمی دانشگاه قم

محمد رضا یوسفی

عضو هیات علمی دانشگاه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • استعلامی، محمد، شرح مثنوی، تهران، انتشارات زوار و سیمرغ، چاپ ...
  • اشپولر، برتولد، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی(۲جلدی)، ترجمه مریم ...
  • پورنامداریان، تقی، در سایه آفتاب، تهران، سخن، چاپ اول، ۱۳۸۰ ...
  • تهرانی، میرزا جواد آقا، میزان الطالب، قم، موسسه در راه ...
  • تجلیل تبریزی، ابوطالب، پایه های علمی و منطقی عقاید اسلامی، ...
  • جرجانی، میر سید شریف، تعریفات، ترجمه حسن سید عرب، تهران، ...
  • جعفری، محمد تقی، تفسیر مثنوی، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ...
  • جعفری، محمد تقی، تفسیر مثنوی، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دهم، ...
  • جعفری، محمد تقی، تفسیر مثنوی، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دهم، ...
  • جعفری، محمد تقی، جبر و اختیار، تهران، بی تا، بی ...
  • جلالی نائینی، سید محمدرضا، توضیح الملل، (ترجمه ملل و نحل ...
  • حلبی، علی اصغر، تاریخ علم کلام در ایران و جهان ...
  • خلیفه، عبدالکریم، عرفان مولوی، ترجمه احمد محمدی و احمد میرعلایی، ...
  • رکنی، محمد مهدی، جبر و اختیار در مثنوی، تهران ، ...
  • زرین کوب، عبدالحسین، سر نی، تهران، انتشارات علمی، چاپ پنجم ...
  • زمانی، کریم، میناگر عشق، تهران، نشر نی، چاپ دوم، ۱۳۸۳ ...
  • سبزواری، ملاهادی، شرح مثنوی، به کوشش مصطفی بروجردی، تهران، انتشارات ...
  • شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، قم منشورات ...
  • شهیدی، سید جعفر، شرح مثنوی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ...
  • صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات ایران، تهران، فردوس، چاپ یازدهم، ...
  • صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات ایران، تهران، فردوس، چاپ هفتم، ...
  • صفائی، احمد، علم کلام، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم، ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان، احادیث مثنوی، تهران، انتشارات امیر کبیر، تهران، ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان، شرح مثنوی شریف، تهران، انتشارات زوار، چاپ ...
  • فیض کاشانی، محسن، علم الیقین، مترجم، حسین استاد ولی، تهران، ...
  • کلینی، ابی جعفر محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۳، ترجمه ...
  • مشیدی، جلیل،کلام در کلام مولوی، انتشارات دانشگاه ارک، اراک، چاپ ...
  • مطهری، مرتضی، انسان و سرنوشت، قم، انتشارات صدرا، چاپ ۱۱، ...
  • موحد، صمد، گزیده گوهر مراد(عبدالرزاق لاهیجی)، تهران، کتابخانه طهوری، چاپ ...
  • همایی، جلال الدین، مولوی نامه، تهران، موسسه نشر هما، چاپ ...
  • نمایش کامل مراجع