تجلی فضای جمعی در سکونتگاه های روستایی

روستا، این مامن نخستین تجارب یکپارچگی تاریخ حیات بشری، محیطی است که زندگی در آن جریان دارد و جریان زندگی، در تعادل بین انسان و طبیعت در حال گذار است. سادگی روابط افراد جامعه روستایی از یک سو و تلاش همگانی آنان در عرصه تولید از سوی دیگر، موجب ایجاد تفاوت هایی میان زندگی و به تبع آن کالبد روستاها با شهرها شده است. روستاهای سرزمین ما نه برای تبدیل شدن به شهر (بر اثر افزایش جمعیت)، که به عنوان محلی برای تولید و مکانی برای پشتیبانی از شهر و مکمل آن در عرصه ها و ابعاد مختلف ایجاد شده اند. خصوصیات کالبدی روستاها، تحت تاثیر دو گروه کلی، عوامل مرتبط با محیط (طبیعت) و انسان شکل گرفته و تکامل یافته است. انسان ها بر اساس تجربه و خرد جمعی، روستاها را به گونه ای که نیازهای آنها را تامین سازد، شکل داده اند. فضاهای جمعی، از سرپناه های ساده انسانی در جوامع اولیه و یا آتش مقدسی که برگرد آن جمع می شدند، آغاز گردید و با گسترش روابط اجتماعی، این فعالیت ها در انواع فضاها نظیر خانه، معبد، بازار، کوچه، میدان و... گسترش پیدا کرد. در واقع هر یک از این فضاها ظرفی برای فعالیت های اجتماعی به شمار می آید. در نوشتار حاضر ابتدا به بررسی مفهوم فضای جمعی و اهمیت آن در روستا پرداخته و عوامل موثر در شکل گیری فضاهای جمعی را مورد بررسی قرار می دهیم، در نهایت به بررسی مفاهیم و مصادیق فضاهای جمعی در روستا می پردازیم