اثر زمان کاشت بر ساختمان برگ پرچم و عملکرد دانه ژنوتیپ های برنج در خوزستان

این پژوهش به منظور بررسی اثر زمان کاشت بر ریخت شناسی برگ پرچم (تعداد روزنه ها در واحد سطح، سطح و قطر روزنه ها، سطح دستجات آوند ی بزرگ، کوچک، چوب و آبکش) در ژنوتیپ های برنج و در شرایط اقلیمی خوزستان به مدت یک سال (۸۹-۱۳۸۸) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور - اهواز به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی زمان کاشت در سه سطح (۲۵ اسفند، ۲۵ فروردین و ۵ خرداد) و عامل فرعی شامل ژنوتیپ های برنج؛ گرده زنجان و سه رقم محلی هویزه، حمر و گرده رامهرمز (متحمل به گرما)، چهار ژنوتیپ خارجی (دلار، N۲۲، CR۵۴۷-۱-۲-۳ و IR۱۵۶۷-۲۲۸-۳-۳) و دو لاین ۷ و ۱۳ بودند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های حمر در زمان کاشت ۵ خرداد و IR۱۵۶۷-۲۲۸-۳-۳ در زمان کاشت ۲۵ اسفند به ترتیب با ۱۳۶۶ و ۷۸۶ تعداد دارای بیشترین و کمترین تعداد روزنه در واحد سطح (میلی متر مربع) بودند. بیشترین و کمترین قطر و سطح روزنه به ترتیب مربوط به ژنوتیپ N۲۲ در زمان کاشت ۵ خرداد (قطر۳/۳۰ میکرومتر و سطح ۵/۴۸۴ میکرومتر مربع) و ژنوتیپ گرده رامهرمز در زمان کاشت ۲۵ فروردین (قطر۶/۱۳ میکرومتر و سطح ۹/۹۷ میکرومتر مربع) بود. بیشترین سطح دستجات آوندی بزرگ مربوط به لاین ۱۳ در زمان کاشت دوم با ۵/۱۳۴۸۴ میکرومتر مربع و کمترین سطح مربوط به ژنوتیپ دلار با ۶/۵۲۶۷ میکرومتر مربع در زمان کاشت سوم بود. بیشترین و کمترین سطح دستجات آوندی کوچک نیز به ترتیب مربوط به ژنوتیپ هویزه در زمان کاشت ۲۵ اسفند (۵/۲۰۱۱ میکرومتر مربع) و ژنوتیپ دلار در زمان کاشت ۲۵ فروردین (۲/۳۲۱ میکرومتر مربع) بود. بالاترین مقدار عملکرد دانه از ژنوتیپ IR۱۵۶۷-۲۲۸-۳-۳ (۷/۲۰۸۹ کیلوگرم در هکتار) در کشت زمستانه و از ژنوتیپ های هویزه (۱/۴۸۹۸ کیلوگرم در هکتار) و حمر (۴/۴۸۰۴ کیلوگرم در هکتار) در کشت بهاره بدست آمد.