بررسی نقش کاربندی در زیبا سازی سقف چهارسوق بازار کرمان

کاربندی به عنوان نوعی پوشش که بر اساس شبکه ای از عناصر هندسی شکل می گیرد، علاوه بر عملکرد زیبایی ، عملکرد سازه ای نیز دارد و به مجموعه ای از باریکه های طاق اطلاق می شود که از برخورد و تقاطع آنها جهت زدن طاق یا پوشش برای سقف استفاده می شود. معمولا در ساخت چهارسوق ها و بازارها از کاربندی استفاده می شود و از این پوشش برای تزیین استفاده می گردد. از انواع شکنج ها و کاربندی ها می توان به مقرنس، رسمی بندی، یزدی بندی وکاسه سازی اشاره نمود. از آنجایی که رسمی بندیها معمولا غیر باربر هستند و بیشتر به صورت الحاقات به بنا اضافه می شوند و با فاصله کمی از سقف اصلی اجرا می گردند، هندسه منظم و دقیقی دارند و از انعطاف پذیری کمی برخوردار هستند و در هر زمینه ای قابل اجرا نیستند و طرح عموما براساس شبکه هندسی و تقسیم دایره اجرا می گردد.کاربندی حدفاصل بین طرح چهار ضلعی تا جایی که ساقه گنبد از آنجا شروع می شود در صورتی که از تقاطع قوس های فرعی به وجود آید کاربندی ها قرار می گیرند. در بازار کرمان از این گونه کاربندی برای ایجاد زیبایی و تزیین چهار سوق بازار استفاده شده است که در این مقاله به آن پرداخته می شود. با بررسی های صورت گرفته به این نتیجه می رسیم که در بناهایی که در آنها استفاده از پنجره در دیوار ها وجود ندارد، در قسمت خورشیدی کاربندی روزن هایی برای عبور نور تعبیه می شده است. روش پژوهش در این مقاله به صورت توصیفی – تحلیلی و بر اساس داده های کتابخانه ای شکل گرفته است.