واکاوی تصحیح مقدمه جامع دیوان حافظ، محمد گل اندام بر اساس نسخه ۸۳۶ ق دانشگاه پنجاب لاهور

مقدمه ی جامع دیوان، کهن ترین، مهم ترین و معتبرترین سند شناخته شده درباره ی حافظ شیرازی است. هدف از انجام این پژوهش، بازخوانی و تصحیح مجدد این سند، به کمک نسخه ا ی نویافته است. این نسخه که تا به امروز در دسترس حافظ شناسان نبوده، در سال ۸۳۶ ه. ق کتابت شده است و با شماره ثبت ۱۵۶۳/ ۴۶۱۳ در کتابخانه ی دانشگاه پنجاب لاهور نگهداری می شود. برای دستیابی به این هدف، نخست این نسخه، با سه دستنویس چاپ شده مقابله شده، سپس برخی از مهمترین برتری ها و مزیت های آن بر نسخه های قبلی بیان گردیده است. دستاوردهای این تحقیق نشان می دهد که نسخه ی محفوظ در کتابخانه ی دانشگاه پنجاب لاهور، از یک طرف اولین و قدیمی ترین دستنویسی است که به صراحت، نام جامع مقدمه ی دیوان حافظ، محمد گل اندام، در آن ذکر شده است. از سوی دیگر، خلاف دیگر نسخه ها که در آن ها تاریخ وفات حافظ و ماده تاریخ، ناهمسان و مختلف است، در نسخه مذکور تاریخ وفات حافظ و ماده تاریخ یکسان، یعنی: دقیقا سال ۷۹۱ ه. ق است. افزون بر این ها، به کمک این دستنویس، برخی از نقائص و نکات مبهم موجود در سایر نسخی که مقدمه جامع را دارند، برطرف می شود.