ابعاد، علل و تاثیر اطاله دادرسی در عدم تحقق حق بر دادرسی منصفانه در نظام قضایی ایران

اطاله دادرسی از عوامل مهم عدم تحقق دادرسی منصفانه بعنوان یک حق بشری است که لازم است تاثیر ، ابعاد و علل آن به لحاظ اهمیت و نقش آن در جلوگیری از تحقق دادرسی منصفانه مورد برسی قرار گرفته و چالش های یک دادرسی در مهلت منطقی و راهکارهای مقابله با اطاله مورد مطالعه قرارگیرد و در این راستا ، پرسش اینست که نقض مهلت منطقی دادرسی و اطاله ، چگونه میتواند انعم تحقق یک دادرسی منصفانه تلقی شده و اصولا اطاله و نقض اصل فوق الاشاره چرا بمثابه ی نقض حقوق بنیادین افراد تلقی میشود و چالش های مهم رعایت مهلت منطقی در دادرسی ها چیست ؟ که برای تشخیص و ارزیابی این اصل ، معیارهای مطرح گردیده که مهمترین آنها معیار عینی ، شخصی(موردی) و معیار مختلط است اما به نظر میرسد باید شرایط و اوضاع و احوال هر پرونده جهت تعیین مهلت منطقی در نظر گرفته شود و به فراخور شرایط هر موضوع ، یک ضابطه ای را ملاک عمل قرار داد اطاله دادرسی به مثابه ی نقض حقوق بنیادین افراد بوده و دادرسی۵ طولانی، مطلوبیت زمانی یک دادرسی منصفانه را برای شاکی و زیان دیده از جرم و برای جامعه ، تحت تاثیر قرار میدهد و برای متهم نیز موجب تشویش مضاعف و مغایر کرامت و شان انسانی اوست . رعایت مهلت منطقی ، چالش های دارد که بطور عمده ، تقنینی و فراتقنینی هستند قوانین شکلی و ماهوی مبهم و متعارض موجب صدور آرا و احکام متناقض و متضاد شده و نتیجه آن ، اطاله دادرسی است . برای غلبه بر این معضل ، راهکارهای متنوعی ارائه گردیده که برخی قضایی مانند ، داوری ، میانجی گری کیفری و صلح و سازش ، و برخی ، غیرقضایی ازجمله ، قضازدایی و پیشگیری از وقوع جرم و استفاده از ظرفیت مرور زمان است که باید بدون بخشی نگری و بدور از ملاحظات سیاسی ،بعنوان مجموعه ای منسجم در نظر گرفته شود.