دفاع از دست دادن کنترل؛ تحولات حقوقی قتل ناشی از تحریک شدید احساسات

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 92

فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLD-18-22_008

تاریخ نمایه سازی: 29 تیر 1401

چکیده مقاله:

دفاع از دست دادن کنترل، دفاعی نو و ویژه برای مرتکبانی است که بر اثر رفتارهای تحریک آمیز بزه دیده، کنترل خود را از دست داده و او را به قتل می رسانند و در صورت استناد موفقیت آمیز به این دفاع نسبی، به جای قتل عمدی به قتل غیر عمدی محکوم می شوند. این دفاع که عمدتا در حقوق کشورهای با نظام کامن لایی مطرح، و در سال ۲۰۰۹ به موجب قانون عدالت و کارآگاهان پزشکی قتل به طور مشخص وارد قوانین کیفری انگلستان شد، جایگزین دفاع تحریک شده است. مسئله اصلی این مقاله بررسی این سٶال است که چرا دفاع تحریک نسخ شد و ماهیت و شرایط دفاع از دست دادن کنترل چیست؟ تحلیل این مسئله با رویکرد تطبیقی به حقوق کیفری ایران و با روش تحلیلی توصیفی نشان داد که در دفاع جدید تلاش شده است تا مشکلات دفاع سنتی تحریک برطرف شود. گرچه در هر دو دفاع، از دست دادن کنترل رکن اساسی است، اما برای مثال، محرک ترس از خشونت شدید که در دفاع تحریک، محرک واجد شرایطی برای دفاع محسوب نمی شد، اکنون همانند محرک خشم پذیرفته شده و شرط ناگهانی بودن از دست دادن کنترل نیز حذف شده است. با وجود این، در عمل همچنان برخی مشکلات و موانع استناد به این دفاع برای برخی مرتکبان باقی است که مهم ترین آن ها تاکید زیاد بر از دست دادن کنترل و اتخاذ معیار نوعی برای احراز آن است. به نظر می رسد شاید آگاهانه، تصمیم گیری و حل بسیاری از جزئیات به قضات و هیئت منصفه واگذار شده است تا آن ها با در نظر گرفتن تمامی واقعیت های هر پرونده، تصمیمی عادلانه بگیرند. همچنان که به رغم عدم پیش بینی دفاع از دست دادن کنترل در قوانین جزایی ایران، دادگاه ها در عمل به آن بی توجه نبوده و گاه تلاش کرده اند با تفسیرهای موسع خود، از ظرفیت های قانونی موجود برای تبدیل قتل عمدی به قتل غیر عمدی (شبه عمدی) استفاده کرده و مرتکبان را از کیفر قصاص رها سازند.  

کلیدواژه ها:

از دست دادن کنترل ، تحریک ، دفاع ، خشونت ، قتل

نویسندگان

جمشید غلاملو

استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

سپیده میرمجیدی

استادیار پژوهشکده مطالعات سیاسی، روابط بین الملل و حقوق، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقایی نیا، حسین، جرایم علیه اشخاص (جنایات)، چاپ هجدهم، تهران، ...
  • آقایی نیا، حسین، و فیروز محمودی جانکی (مترجمان)، قانون جزای ...
  • اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، چاپ بیست و چهارم، تهران، ...
  • انجمن روان پزشکی آمریکا، راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های ...
  • برجس، آن ولبرت و دیگران، بزه دیده شناسی؛ نظریه ها ...
  • پاک نهاد، امیر، «عذر تحریک؛ مبانی و آثار، مطالعه ای ...
  • پوربافرانی، حسن، و محمدجواد حیدریان دولت آبادی، «قتل ناشی از ...
  • رفتار و گفتار تحریک آمیز بزه دیده در قوانین و مقررات کیفری و رویه قضایی ایران [مقاله ژورنالی]
  • حبیب زاده، محمدجعفر، و سپیده میرمجیدی، «دفاع مشروع در پرتو ...
  • رحمدل، منصور، «بررسی ماده ۶۳۰ قانون مجازات اسلامی از نظرگاه ...
  • سامانه ملی آرای قضایی، به نشانی <https://ara.jri.ac.ir> ...
  • سبزواری نژاد، حجت، حقوق جزای عمومی، چاپ دوم، تهران، جنگل، ...
  • سلیمی، صادق، چکیده حقوق جزای عمومی، تهران، تهران صدا، ۱۳۸۴ ...
  • شاهیده، فرهاد، بزه دیده شناسی؛ نقش بزه دیده در ارتکاب ...
  • شیری، عباس، «بزه دیده شناسی»، در: دانشنامه بزه دیده شناسی ...
  • صادقی، محمدهادی، جرایم علیه اشخاص (صدمات جسمانی)، چاپ بیست و ...
  • صمدی، اشرف، «ماده ۱۷۹ قانون مجازات ایران و مقایسه آن ...
  • غلامی، علی، قتل در فراش، تهران، میزان، ۱۳۹۶ ش ...
  • فرضی پور، حسین، مهرداد رایجیان اصلی، و شهرداد دارابی، «بزه ...
  • لفیو، واین آر.، سببیت، قتل و صدمات بدنی در نظام ...
  • مذاکرات و آراء هیئت عمومی دیوان عالی کشور، ج۱۰، تهران، ...
  • مذاکرات و آراء هیئت عمومی دیوان عالی کشور، ج۷، چاپ ...
  • مذاکرات و آراء هیئت عمومی دیوان عالی کشور، ج۸، چاپ ...
  • میرمحمدصادقی، حسین، تحلیل مبانی حقوق جزای عمومی (ترجمه و توضیح ...
  • نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام، ترجمه اکبر نایب زاده، ...
  • Buchhandler-Raphael, Michal, “Loss of Self-Control, Dual-Process Theories, and Provocation”, Fordham ...
  • Clough, Amanda, “Battered Women: Loss of Control and Lost Opportunities”, ...
  • , “Loss of Self-control as a Defence: The Key to ...
  • Coroners and Justice Act ۲۰۰۹, at: <https://www.legislation.gov.uk> ...
  • Edgely, Michelle & Elena Marchetti, “Women Who Kill Their Abusers: ...
  • Edwards, Susan S.M., “Anger and Fear as Justifiable Preludes for ...
  • , “Recognising the Role of the Emotion of Fear in ...
  • Elliott, Catherine & Frances Quinn, Criminal Law, ۱۰th, Pearson, ۲۰۱۴ ...
  • Holton, Richard & Stephen Shute,Oxford Journal of Legal Studies, Vol. ...
  • Litton, Paul J., “Is Psychological Research on Self-Control Relevant to ...
  • Parsons, Simon, “The Loss of Control Defence–Fit for Purpose”, Journal ...
  • نمایش کامل مراجع