معماری و تحولات مفهوم فرم از منظر دو اندیشه فلسفی و تکنولوژی

فرم از جمله مفاهیم بنیادین معماری است که علی رغم متعارف بودن و گستردگی کاربرد و کارایی این مفهوم در گفتمان معاصر از سوی برخی متفکرین به چالش کشیده شده است. لذا فرم، مفهومی بنیادین در گفتمان معماری است که متاثر از تحول اندیشه معمار ، دستخوش تحولات متعددی شده است. در این میان انباشت غیر نظام مند مفاهیم فرم در گفتمان معاصر، ابهام و پیچیدگی معنایی فرم را موجب شده است. از سوی دیگر عدم توجه به ماهیت پویای فرم و شناخت ناکافی از نیروهای موثر بر تحول آن، فرم را همچون مفهومی منجمد نمایان ساخته و کارایی آن را در پاسخ گویی به مسائل امروز معماری با تردید همراه کرده است. یافته ها نشان می دهد تحول مفهوم فرم ریشه در تحول شناخت معماری از سه منظر هستی شناسی، زیبائی شناسی و معرفت شناسی دارد. در میان این نیروها، معرفت شناسی و تحلیل نحوه شناخت انسان مهم ترین عامل تحول فرم از گفتمان پیشامدرن تا دوره معاصر بوده است. تحول شناخت معماری به شکل گیری شش مرز مفهومی فرم مشتمل بر جلوه، ایده، گونه، ساختار، معنا و قابلیت انجامیده است که هریک ناگزیر از اقتضائات شناختی، فهم معماری را به وجوهخاصی از آن محدود کرده اند. در چنین وضعیتی با طرح مفهوم »میدان فرم« تلاش شده ضمن ایجاد بستری برای ساماندهی مفاهیم فرم و تضمین و پویایی این مفهوم، متناسب با تحولات شناختی، دست یابی به فهمی جامع از معماری نیز تضمین شود. اما آنچه در این پژوهش در راستای پاسخ گویی به دغدغه هایامروز معماریمطرح و مورد توجه است تاثیری است که تکنولوژی بر مفهوم و تحول فرم داشته که با تکیه بر دستاوردهای حاصل بر نظریه های جریان ساز معماری به شرایط شکل گیری مفهوم فرم از مبدا پیدایش آن به روش توصیفی تحلیلی نخست در اندیشه فلسفی و سپس در اندیشه تکنولوژی پرداخته شده است.