مبادی پژوهی با تمرکز بر مبادی دانش اصول فقه

مقاله پیش رو، تحقیقی است در بیان اموری که از منظر جایگاهی، در متن اصول فقه نمی گنجد؛ ولی در تحقق قواعد اصولی و در فرایند آن ها از نقش موثری برخوردار است و این امور به «مبادی اصول فقه» معروف اند. هدف و غرض اصلی این مقاله، آن است که در شناخت این مبادی و در کیفیت تاثیر این مبادی در مسائل و قواعد اصولی گامی برداشته شود. بر این اساس، ابتدا در تعریف مبادی و تعداد این مبادی تحقیق صورت خواهد گرفت؛ برای مثال، آیا این مبادی به امور ادبی و لغوی منحصر می شود یا شامل پاره ای از مسائل کلامی و فلسفی و منطقی و غیره نیز می گردد. پس از آن که امور دخیله در استنباط مسائل و قواعد اصولی مشخص شد، مسیر بحث به جانب نحوه دخالت این امور در استنباط تقرر خواهد یافت؛ زیرا قانونی شدن یک قاعده در درجه اول، متوقف بر شناخت موضوع و محمول مسئله است و در درجه دوم، متوقف بر دلایل خاصی است که مستند مسئله به شمار می آید. ازاین رو تحقق مسئله اصولی، به شناخت اموری وابسته است که اولا موضوع و محمول، و ثانیا اثبات محمول برای موضوع است که به گروه اول مبادی تصوری، و به گروه دوم مبادی تصدیقی اطلاق می گردد و در بخش نهایی بحث، به تفکیک مبادی تصوری از مبادی تصدیقی پرداخته خواهد شد و مشخص می گردد که کدام یک از مبادی مذکور، مبادی تصوری و کدام یک مبادی تصدیقی مسئله اصولی اند.