بررسی تطبیقی تعریف اصول الفقه برمبنای فریقین (امامیه و مذاهب اربعه) *

یکی ازمباحث جنجالی و مهم اصولی تعریف علم اصول می باشد به ویژه در صورتی که این بحث به صورت تطبیقی بررسی شود. با توجه به اهمیت این بحث در علم اصول، لازم است به معیار و ارکانی که برای یک تعریف کامل وجود دارد توجه شود. بدون تردید، تعریفی کامل و جامع به تعریف گفته می شود که از آن تعریف چند نکته متبلور بوده و دارای ارکان و مشخصات خاص باشد. در اصول نیز تعریف جامع و مانع به تعریفی گفته می شود که اولا اصول عملیه را که قسمت مهم مباحث اصولی را تشکیل می دهد، شامل گردد. ثانیا قواعد فقهی و مسائل لغوی را که مباحث غیر اصولی است خارج کند. با نگاه به مطالب مزبور، عالمان در تعریف اصول با توجه به مبانی و دقتی نظری که دارند، دچار اختلاف شده و تعاریف متفاوت ارائه کرده اند. بنابراین مشهور از علمای امامیه تعریفی را ارائه کرده اند که به فرموده محقق خراسانی اشکالات متعدد در آن وجود دارد. تعریف مرحوم آخوند نیز بنابه فرموده محقق خویی، فاقد جامعیت و مانعیت معرفی شده است. ضمنا تعاریف علمای اهل جماعت نیز اشکالات بسیاری دارد.