نقاشی قهوه خانه ای با تکیه بر مضامین عاشورایی

سرزمین ما ایران دارای داستانها و روایتهای اساطیری و مذهبی بسیاری است. از سویی داستانهای اساطیری چون شاهنامه و از سویی دیگر روایتهای مذهبی که مشهورترین آنها حادثه کربلا است، از دیرباز موضوع مناسبی برای نقالان و نقاشان قهوه خانه ها بوده است. تمامی تصاویری که در قهوه خانه ها توسط نقاشانی که شاید بیسواد یا کم سواد و کوچه بازاری بوده اند، ترسیم شده به بهترین شکل مفاهیم و داستانها را به بیننده منتقل میکنند. این تصاویر و داستانها درسها و عبرتهایی را به انسان می آموزند که گاه انسان در طول یک زندگی بدانها دست می یابد. نقطه اوج این آثار در دوره قاجار بوده و بیشترین مخاطب آن انسانهایی از میان مردم کوچه و بازار بوده اند. مردم ایرانزمین از دیرباز علاقه فراوانی به شنیدن داستانهای اساطیری و ملی و مذهبی سرزمینشان داشته اند. آنها از شنیدن افتخارات قهرمانان میهن و الگوهای مذهبی شان لذت میبردند و به خود میبالیدند.گوش آنها به شنیدن این داستانها عادت کرده و ساعتها پای روایتهای نقالان نشسته و با تماشای پرده های نقاشی که در قهوه خانه ها وجود داشت، چشم خود را به حرکت این تابلوها و گوش خود را به صدای نقالان می سپردند و آنچنان غرق در این روایات میشدند که گویی در زمان سفر کرده و از نزدیک شاهد این روایات هستند. در این پژوهش با تبیین مضامین مختلف در میان نقاشیهای قهوه خانه ای، اهمیت مضامین مذهبی و عاشورایی در هنر مردم معمولی مشخص شده است. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات معتبر، به دنبال پاسخگویی به این سوال بوده است: در میان مضامین مختلفی که در نقاشیهای قهوه خانه ای شاد آنها هستیم، مضامین مذهبی با چه ویژگیهایی نقش شده اند؟