بازشناسی مفهوم ارزش در ارتباط با انسان و محیط در فضای باز مسکونی معماری ایرانی

تعامل انسان و محیط را می توان واجد مفاهیمی اعتباری دانست که بنا بر ماهیتی ساختاری، مستمرا در فرایند شکل گیریمکان، بر بستری فرهنگی - طبیعی باز تولید می گردند. مفهوم ارزش، اساسی ترین شکل این مفاهیم اعتباری است و فضایباز سکونتی هم به جهت استقرار کوچکترین واحد اجتماعی که ارتباطی بی واسطه با پدیده های طبیعی را فراهم می آورد،عرصه های مناسب برای ارزیابی این مفاهیم به عنوان بخشی از نظام شناخت مفهومی و مداخله انسان در محیط پیراموناست. از این رو در این پژوهش، با هدف ارائه یک مدل مفهومی از نظام ارزش ها، این پرسش مطرح گردیده که شکل گیری،کارکرد و ظهور ارزشها در فضاهای باز مسکونی در معماری سنتی ایران چگونه قابل تبیین است؟ جهت پاسخ به این پرسش،ضمن ارائه معنی و مفهوم ارزش و بر پایه نظریه فیلسوفان، ساختاری مدور بر مبنای ارتباط انسان با ارکان اصلی محیطپیشنهاد شد که از دو مولفه محتوا و اهمیت نسبی ارزش ها تشکیل شده است. این نظام مدور، در ۸ گونه فضای باز مسکونیدر معماری سنتی ایران استخراج و مقایسه شده است که نشان می دهد علیرغم شباهت بسیار در محتوای ارزش ها، نظامارزشها بر اساس شرایط محیطی دارای تفاوت هایی در این گونه ها است و بنابراین نمی توان نظام ارزش ها را موضوعی مجرد وذهنی در نظر گرفت