بررسی آئین های مذهبی شیعه و عوامل موثر بر گسترش آن در عصر صفویه با تکیه بر شعر صائب تبریزی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 125

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_DEHKH-14-52_001

تاریخ نمایه سازی: 22 مرداد 1401

چکیده مقاله:

حکومت صفویه توانست با رسمی کردن مذهب شیعه و ایجاد زمینه های مساعد اجتماعی و فرهنگی در قلمرو خویش، هویتی مستقل برای خود ایجاد کند که نقش قابل توجهی در گسترش تشیع و آیین های مذهبی شیعه داشت. پادشاهان صفوی برای مشروعیت بخشیدن به حکومت خود به حفظ ظواهر شرع و انجام آیین ها و مراسم مذهبی پرداختند و مردم نیز از این روش پیروی می کردند. در این دوره شیعیان فرصت یافتند آزادانه و به دور از بیم مخالفان، به برگزاری آیین های مذهبی شیعه اقدام کنند. این باورها و آیین­ها در دیوان صائب که بزرگترین شاعر عصر صفوی است به خوبی انعکاس یافته است. صائب تحت تاثیر آیین ها و باورهای شیعی زمان خود، ابیات زیادی را به موضوع آیین­ های مذهبی شیعه در قالب گذار و تقویت اختصاص داده است. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی نگاشته می شود، به بررسی نمود انواع آیین های مذهبی شیعه در عصر صفوی در شعر صائب پرداخته خواهد شد و بازتاب آیین های مذهب تشیع را با توجه به تقسیم ­بندی آیین های مذهبی در انسان شناسی فرهنگی، به دو گروه آیین های گذار و آیین های تقویت دسته­ بندی می کند. یافته های تحقیق نشان می دهد بازتاب این آیین های مذهبی در شعر صائب بر پایه تعالیم و باورهای شیعی متاثر از سیاست های مذهبی صفویان و شرایط اجتماعی مردم است.

کلیدواژه ها:

آیین های مذهبی شیعه ، گذار و تقویت ، صائب تبریزی ، تشیع ، عصر صفویه

نویسندگان

مریم آسرایی

دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

ایرج مهرکی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

آذر دانشگر

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتاب هاقرآن کریم ...
  • ابراهیمی، ابراهیم (۱۳۸۵) آسیب شناسی آیین عزاداری، تهران: علمی و ...
  • اشرف زاده، رضا (۱۳۸۴) بهار زنده دلان، تهران: جامی ...
  • انگلبرت، کمپفر (۱۳۶۳) سفرنامه کمپفر به ایران، ترجمه کیکاووس جهانداری، ...
  • براون، ادوارد (۱۳۶۹) تاریخ ادبیات ایران از آغاز صفویه تا ...
  • بهاءالدین عاملی، محمدبن حسین (۱۴۲۹ ه. ق) جامع عباسی، تصحیح ...
  • بهار، محمد تقی (۱۳۷۳) سبک شناسی، جلد ۳، تهران: امیرکبیر ...
  • بیرونی، ابوریحان (۱۳۶۷) التفهیم، تصحیح جلال الدین همایی، تهران: هما ...
  • اسکندر بیک ترکمان (۱۳۸۲) تاریخ عالم آرای عباسی، تصحیح ایرج ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۷۹) صفویه در عرصه دین، فرهنگ سیاست، قم: ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۸۸) تاریخ تشیع در ایران، چاپ سوم، تهران: ...
  • جعفری، علی اکبر (۱۳۸۰) اصفهان دنیای هزار و یکشب صفویان، ...
  • خواندمیر، غیاث الدین (۱۳۸۰) تاریخ حبیب السیر، با مقدمه جلال ...
  • داتیس بتیس و فردبلاگ (۱۳۷۵) انسان شناسی فرهنگی، ترجمه محسن ...
  • دریاگشت، رسول (۱۳۷۱) صائب و سبک هندی، تهران: کتابخانه مرکزی ...
  • دورکیم، امیل (۱۳۸۳) صورت بنیانی حیات دینی، ترجمه باقر پرهام، ...
  • سانسون (۱۳۷۷) سفرنامه سانسون، ترجمه محمد مهریار، اصفهان: انتشارات گل ...
  • سیالکوتی (۱۳۸۰) مصطلحات الشعرا، به کوشش سیروس شمیسا، تهران: فردوس ...
  • سیوری، راجر (۱۳۷۸) ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران: ...
  • شاردن، ژان (۱۳۳۶) سیاحت نامه، ترجمه محمد عباسی، جلد ۴، ...
  • شاردن، ژان (۱۳۷۲) سفرنامه، ترجمه اقبال یغمایی، تهران: انتشارات توس ...
  • شرلی، آنتونی (۱۳۸۷) سفرنامه برادران شرلی، ترجمه آوانس به کوشش ...
  • صائب تبریزی، میرزا محمدعلی (۱۳۷۰-۱۳۶۶) دیوان، دوره ۶ جلدی، تصحیح ...
  • صائب تبریزی، میرزا محمدعلی (۱۳۷۳) کلیات، با مقدمه امیری فیروزکوهی، ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۷۱) تاریخ ادبیات در ایران، جلد پنجم، ...
  • صفاکیش، حمیدرضا (۱۳۹۰) صفویان در گذرگاه تاریخ، تهران: سخن ...
  • کتیرایی، محمود (۱۳۷۸) از خشت تا خشت، تهران: مطالعات و ...
  • گلچین معانی، احمد (۱۳۸۱) فرهنگ اشعار صائب، دوره دو جلدی، ...
  • ماسه، هانری (۱۳۵۷) معتقدات و آداب ایرانی، ترجمه مهدی روشن ...
  • ماسه، هانری (۱۳۸۷) معتقدات و آداب ایرانی از عصر صفوی ...
  • مجلسی، محمدتقی (۱۴۱۴ ه.ق) لوامع صاحبقرانی، جلد ۶، قم: موسسه ...
  • معین، محمد (۱۳۸۷) فرهنگ معین ، تهران: امیرکبیر ...
  • میرنیا، سیدعلی (۱۳۶۹) فرهنگ مردم، فولکلور ایران، تهران: نشر پارسا ...
  • ناجی، محمدیوسف (۱۳۸۷) رساله در پادشاهی صفوی، به کوشش رسول ...
  • مقالاتآسرایی، مریم؛ مهرکی، ایرج؛ دانشگر، آذر. (۱۴۰۰). مفاهیم و تفکرات ...
  • نمایش کامل مراجع