بررسی عملکرد واحدهای فناور حوزه ی کشاورزی در پارک علم و فناوری مازندران (مطالعه ی موردی: واحدهای فناور کشاورزی مستقر در مرکز رشد جامع شهرستان ساری)

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: تحقق کشاورزی دانش­بنیان در دوران کشاورزی سنتی به کشاورزی مدرن صورت می گیرد. در این مرحله، از یک سو توسعه اقتصاد کشاورزی مستلزم دانش علمی است و از سوی دیگر، زمینه علم و تکنولوژی هنوز نسبتا ضعیف است. از این رو، فرآیند ایجاد اقتصاد کشاورزی دانش­بنیان را باید یک فرآیند بلندمدت دانست. اهداف توسعه کشاورزی سبز و توسعه کشاورزی پایدار، دقیقا مترادف با اقتصاد دانش­بنیان است چرا که این دانش می تواند سیستم های پشتیبان تصمیم­گیری در زمینه های مختلف اقتصادی برای ایجاد ارزش افزوده ایجاد کند. به دلیل گسترش و نفوذ اینترنت در بین آحاد جامعه، شرکت های استارتاپی در دهه ­های گذشته، رشد چشمگیری داشته ­اند. با توجه به اینکه پارک­های علم و فناوری قدمت بسیار زیادی ندارند، مطالعات پیرامون ارزیابی عملکرد آنها یا واحد فناور مستقر در آنها معدود است. مواد و روش ­ها: بر این اساس پژوهش حاضر به بررسی عملکرد رقابتی ۴۶ واحدهای فناور مستقر در مرکز رشد شهرستان ساری با اقتباس از شاخص ارائه شده در محاسبه شاخص توسعه انسانی (HDI) سازمان ملل متحد، پرداخته است. متغیرهای بکار رفته در این شاخص تعدیل شده، شامل: دستاوردهای فناوری (علمی و فنی)، شاخص فعالیت­های اقتصادی و تجاری سازی دستاوردها (اقتصادی)، شاخص برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی (گروه کاری) و شاخص تعامل با مرکز رشد و واحدهای فناور مستقر (تعامل و هم افزایی) است. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که هیچ کدام از واحدهای فناور در گرید A که امتیاز بالای ۰/۷۵ را شامل می شود کسب نکرده­اند، به عبارتی دیگر، میانگین هندسی امتیازات کسب شده ­ی واحدهای فناور در هر یک از محورها در مقام مقایسه با سایر واحدهای فناور عالی نبوده است. همچنین، رتبه های دوم و سوم عملکرد، مربوط به استارتاپ های بخش کشاورزی بوده و اکثریت واحدهای فناور (۵۸ درصد)، امتیازی بین ۰/۲۵ تا ۰/۵ کسب کردند که خیلی مناسب نیست و حتی ۳۶ درصد از واحدهای فناور امتیازی کمتر از این بازه کسب کردند. از دیگر نتایج پژوهش حاضر، مشخص شد که ۸۵ درصد از واحدهای فناور در محور برنامه­ریزی و مدیریت منابع انسانی و نیز محور فعالیت های اقتصادی و تجاری سازی دستاوردها در گرید C و D جای دارند یعنی امتیازی بین صفر تا ۰/۵ را کسب کردند. با توجه به نتایج پژوهش، اختلاف چندانی در بین میانگین امتیازات واحدهای فناور بخش های مختلف صنعت، کشاورزی و خدمات مشاهده نشده است. نتیجه گیری: پیشنهاد م ی­شود که یک برنامه توانمندسازی متناسب با اجزا هر یک از محورهای ۴ گانه تعریف شود تا سهم بیشتری از واحدهای فناور در گرید A و B جای گیرند. همچنین با برگزاری دوره­ های آموزشی مناسب و نیز استفاده از خدمات منتورینگ کارآمد، بتوان توانمندی های واحدهای فناور در محور برنامه­­ ریزی و مدیریت منابع انسانی و نیز محور فعالیت های اقتصادی و تجاری سازی دستاوردها را ارتقا بخشید.