بازشناسی دروازه های شهر شیراز (نمونه موردی: دوره زندیه)

یکی از بهترین دوره های تاریخ شیراز، دوره حکومت زندیه می باشد که این شهر به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد. جدای بحث حکومت این خاندان، در معماری این دوره نیز تغییر و تحولات بسیاری روی داد که با گذشت بیش از دو قرن از این حکومت، هنوز آثار و بناهای آن باقی مانده است. یکی از مهمترین المان های این دوره را که امروز از بین رفته میتوان دروازه های شهر معرفی کرد. در گذشته نخستین تصویری که از هر شهر در ذهن مسافرین نقش می بست ورودی آن بود که هویت بخش آن شهر و بازگو کننده ایدئولوژی حاکم محسوب می شده است. دروازه های شهر نقش بسیار مهمی در تحولات این دوره و دوره های قبل داشته که به مرور زمان کارکرد خود را از دست داده اند و امروزه ما تنها دروازه قرآن را از دوره زندیه به یادگار داریم. نکته قابل تامل اینکه کریمخان زند دروازه های شهر شیراز را از ۱۲ به ۶ دروازه تقلیل داد که می توان به اهمیت حفاظت و امنیت در این دوره اشاره نمود. در این مقاله که بر اساس اسناد کتابخانه ای انجام شده، سعی بر آن شده تا دروازه های شش گانه دوره زندیه در شیراز مورد بررسی قرار گیرد.