تحلیل مفهومی واژه نور در قرآن بر پایه الگوهای شناختی استعاره مفهومی و استعاره زنجیری دونگاشتی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 190

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQHS-53-2_002

تاریخ نمایه سازی: 29 مرداد 1401

چکیده مقاله:

یکی از مشخصه های مشترک متون دینی و مذهبی بسامد بالای مفاهیم انتزاعی و متافیزیک در آن­هاست. این متون از استعاره ­هایی سرشارند که بین حوزه ­های مفهومی انتزاعی و ناشناخته و حوزه ­های ملموس و آشناتر پیوند برقرار می کنند. یافته­ های زبان­شناسان شناختی نشان می دهد که برقراری این پیوند موجب سهولت در درک مفاهیم انتزاعی و ناشناخته می­ شود. در این پژوهش با اتخاذ رویکرد معنی­ شناسی شناختی و با استفاده از دو الگوی شناختی نظریه استعاره مفهومی و استعاره زنجیری دونگاشتی، کاربرد استعاری واژه نور در قرآن بررسی شد. مصداق ­های این واژه با استفاده از آرای مفسران در ده تفسیر قرآن ­به قرآن، عقلی، عرفانی، روایی و ادبی مشخص شدند. نتایج این بررسی نشان می دهد که از ۴۳ واژه نور به کار رفته در قرآن، ۴۰ مورد آن به صورت استعاری به کار رفته است. با توجه به مصداق ­های متعدد مطرح شده در تفاسیر بررسی شده، ۶۳ استعاره مفهومی با حوزه مبدا نور شناسایی شدند که خرده ­استعاره ­های چندین کلان ­استعاره­­ در سه سطح هستند. علاوه بر آن، هفت مورد استعاره دونگاشتی نیز شناسایی شدند که در آن­ها واژه نور، در یک مفهوم ­سازی چندوجهی، هم به عنوان حوزه مبدا و هم به عنوان حوزه مقصد به کار رفته است.

نویسندگان

سکینه نویدی باغی

دانش آموخته دکتری زبان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

علی ایزانلو

استادیار گروه زبان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

علیرضا قائمی نیا

دانشیار گروه معرفت شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

علیرضا آزاد

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی ...
  • ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ...
  • ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، تصحیح ...
  • ابوحیان، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، چاپ اول، ...
  • افراشی، آزیتا و تورج حسامی، «تحلیل استعاره های مفهومی در ...
  • افشار کرمانی، عزیزالله، «نور در منظر آیات و روایات»، پژوهش ...
  • آذرنوش، آذرتاش، فرهنگ معاصر عربی-فارسی، چاپ دوم، نشر نی، تهران، ...
  • بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، چاپ اول، ...
  • براتی، مرتضی؛ صالحی مازندرانی، محمدرضا؛ امامی، نصرالله و لویمی مطلق، ...
  • جدی، حسین، بررسی نظام معنایی نور و ظلمت از منظر ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح: تاج اللغه و صحاح العربیه، ...
  • حجازی، بهجت السادات، «استعاره مفهومی آیه نور در قرآن»، مجله ...
  • خطیب، عبدالکریم، التفسیر القرآنی للقرآن، چاپ اول، دار الفکر العربی، ...
  • رازیانی، فاطمه، بررسی استعاره مفهومی «نور» در قرآن: رویکرد شناختی، ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، چاپ اول، ...
  • رویتوند غیاثوند، فاطمه، تحلیل معناشناسی سوره مبارکه نور با تکیه ...
  • زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل وعیون ...
  • ساجدی، فاطمه سادات، تحلیل نور و ظلمت در قرآن، پایان ...
  • سلطان علیشاه، سلطان محمد بن حیدر، متن و ترجمه فارسی ...
  • سلوکی، زهرا، مفهوم شناسی واژگان نور و ظلمت در قرآن ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، چاپ ...
  • طباطبایی، محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، چاپ پنجم، جامعه مدرسین حوزه ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، ترجمه تفسیر مجمع البیان، چاپ اول، ...
  • طیار، زهره، نور در حکمت سهروردی و قرآن، پایان نامه ...
  • بررسی ماهیت نور از منظر فلاسفه اسلامی، مفسران قرآن و فیزیک جدید [مقاله کنفرانسی]
  • فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، چاپ سوم، دار احیاءالتراث ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، چاپ دوم، نشر هجرت، قم، ...
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، چاپ اول، دارالکتب العلمیه، ...
  • فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر ...
  • کوچش، زولتان، استعاره ها از کجا می آیند؟ شناخت بافت ...
  • گلمکانی، رامین، نور و ظلمت در قرآن از دیدگاه فلاسفه ...
  • گیررتس، دیرک، نظریه های معنی شناسی واژگانی، ترجمه کورش صفوی، ...
  • محمودیان، زینب، تحلیل معناشناختی و روابط معنایی در واژگان حوزه ...
  • مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، ...
  • میبدی، احمد بن محمد، کشف الاسرار وعده الابرار(معروف به تفسیر ...
  • نویدی باغی، سکینه، تحلیل مفهومی واژه نور در قرآن کریم، ...
  • نویدی باغی، سکینه؛ ایزانلو، علی؛ قائمی نیا، علیرضا؛ آزاد، علیرضا، ...
  • Berrada, Khalid, “Metaphors of light and darkness in the holy ...
  • Croft, William, and D. Alan Cruse, Cognitive linguistics. Cambridge University Press, ...
  • Johnson, Mark, The body in the mind: The bodily basis ...
  • Kövecses, Zoltan, Metaphor: A practical introduction. New York, NY: Oxford ...
  • Lakoff, George, Women, fire, and dangerous things. Chicago: University of ...
  • Lakoff, George, “The Contemporary Theory of Metaphor”, In Andrew Ortony ...
  • Lakoff, George & Mark Johnson, Philosophy in the flesh, New ...
  • Lakoff, George & Mark Turner, More than cool reason: a ...
  • Navidi-Baghi, Sakineh, Ali Izanloo, Alireza Qaeminia & Alireza Azad, “Metaphoric ...
  • Ruiz de Mendoza, F.J. & Galera-Masegosa, A. (۲۰۱۱). Going beyond ...
  • Ruiz de Mendoza, F.J. & Galera-Masegosa A. (۲۰۱۲). Metaphoric and ...
  • Ruiz de Mendoza, F.J. & Galera-Masegosa, A. (۲۰۱۴). Cognitive modeling: ...
  • Saeed, John I., Semantics, (۴th edition). Chichester, West Sussex, UK: ...
  • نمایش کامل مراجع