فرشتگان مونث در قرآن و کتاب مقدس: چالش ها و مسائل مرتبط

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 100

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQHS-53-2_008

تاریخ نمایه سازی: 29 مرداد 1401

چکیده مقاله:

انگاره فرشتگان مونث در قرآن محققان مدرن را با دشواری های بسیاری مواجه ساخته است. یادکرد این باور در یک سوره مکی متقدم(سوره نجم) و در مقام مکالمه با مشرکان زمانی توجیه پذیر است که مشرکان از پیش با این پدیده آشنایی داشته باشند. این در حالی است که شواهدی برای این مونث بودن، نه تنها در باورهای پیشااسلامی قوم عرب یافت نمی شود بلکه در متون یهودی و مسیحی نیز قابل مشاهده نیست. این امر، هم تلقی فرشتگان به مثابه دختران الله را با ابهاماتی مواجه می سازد و هم دشواری هایی را در ارتباط شان با الهگان که در سوره نجم اشاره شده، به وجود می آورد. سوال اصلی در پژوهش حاضر آن است که خاستگاه این انگاره کجاست؟ چطور مشرکان گروهی از ملائکه را مونث تلقی می کردند و سپس با چه توجیهی ایشان را دختران الله می پنداشتند؟ وجه ارتباطی این فرشتگان مونث با الهگان لات، عزی و منات که در سوره نجم اشاره شده است، چیست؟ یکی از دیدگاه های موجود در این زمینه، که جرقه های آن نیز به جرالد هاوتینگ باز می گردد، آن است که انگاره فرشتگان مونث تنها می تواند براساس یک مدل ترکیبی، نه انطباق تک مولفه ای، منطقی باشد، آن هم در رابطه با گروهی از یهودیان بین النهرینی که ستاره ها و دیگر اجرام کیهانی را به مثابه فرشته می دیدند. مطابق این نگاه اگر سه نام مذکور در قرآن (یعنی لات، عزی و منات)، برای ارجاع به اجرام کیهانی به کار برده شوند، و اگر مشرکان اجرام کیهانی را با فرشتگان مرتبط بدانند، مشکل نزاع قرآن با مشرکان قابل فهم به نظر می رسد.   

نویسندگان

زهرا محققیان

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمکتاب مقدسابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن ...
  • ابن قتیبه دینوری، ابو محمد عبد الله بن مسلم، غریب ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دارالفکر، ۱۴۱۴ق ...
  • ابن هشام، عبد الملک، السیره النبویه، تحقیق: مصطفی السقا وابراهیم ...
  • ادزارد، د و بوب، م.ه و رولینغ، ف، قاموس الالهه ...
  • الیاده، میرچا، تاریخ اندیشه های دینی: از عصر حجر تا ...
  • العظمه، عزیز، گفتگوها و مکاتبات ایمیلی، ۱۴۰۰ ...
  • بروکلمن، کارل، تاریخ الشعوب الاسلامیه، بیروت، ۱۹۶۸م ...
  • بخاری جعفی، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من ...
  • بلاذری، احمد، فتوح البلدان ، به کوشش ...
  • خلیل حتی، فیلیپ خوری، تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: ...
  • خنوخ، «رازهای خنوخ»، ترجمه حسین توفیقی، هفت آسمان، ص۵۶- ۲۱ ...
  • دیسو، رنیه، العرب فی السوریا قبل الاسلام، ترجمه عبداالحمید الدواخلی، ...
  • روبن، کریستین ژولین، گفتگوها و مکاتبات ایمیلی، ۱۴۰۰ ...
  • زجاج، ابراهیم بن سری، معانی القرآن و اعرابه، تحقیق عبدالجلیل ...
  • شیخو الیسوعی، لویس، النصرانیه وادابها بین عرب الجاهلیه، بیروت: دارالمشرق، ...
  • طبری، ابو جعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر ...
  • عبد الرزاق، ابو بکر بن نافع، تفسیر عبدالرزاق، تحقیق محمود ...
  • عجینه، محمد، موسوعه اساطیر العرب عن الجاهلیه و دلالات ها، ...
  • علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، دار الساقی، ...
  • فراهیدی، خلیل احمد، العین، قم: انتشارات هجرت، ۱۴۱۰ق ...
  • قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، تهران: ناصر خسرو، ...
  • کلبی، هشام بن محمد، الاصنام، تحقیق احمد زکی باشا، القاهره: ...
  • گری، جان، شناخت اساطیر خاور نزدیک، ترجمه باجلان فرخی، تهران: ...
  • لئون دوفور، گزاویه، ترجمه کانون یوحنای رسول، تهران: انتشارات کانون ...
  • ماوردی، علی بن محمد، تفسیر الماوردی (النکت والعیون)، تحقیق السید ...
  • مجاهد بن جبر، تفسیر مجاهد، تحقیق: الدکتور محمد عبد السلام ...
  • محققیان، زهرا، ۱۴۰۰-۱۳۹۸، انگاره بنات الله، طرح پژوهشی اتمام یافته، ...
  • محققیان، زهرا، ۱۴۰۱، «فرشتگان مونث در بستر باستان متاخر»، طرح ...
  • مشکور، محمد جواد، فرهنگ تطبیقی عربی با زبان های سامی ...
  • مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، تحقیق عبدالله محمود ...
  • نیلسن، دیتلف و هومل، فرتز، تاریخ العربی القدیم، ترجمه فواد ...
  • هوک، ساموئل، اساطیر خاورمیانه، ترجمه علی اصغر بهرامی و فرنگیس ...
  • Al-Azmeh, Aziz, The Emergence of Islam in Late Antiquity: Allah ...
  • Charles. R. H. The Apocrypha and Pseudepigrapha of the Old ...
  • Cooley, Jeffrey L. (۲۰۰۸). "Inana and Šukaletuda: A Sumerian Astral ...
  • Crone, Patricia .The Qurʾānic Pagans and Related Matters. Edited by ...
  • Davidson, Gustav. Dictionary of Angels Including the Fallen Angels. FREE ...
  • Dickinson, Terrence. Night Watch: A Practical Guide to Viewing the ...
  • Fahd, T., “al-Lāt”.۱۹۸۶. Encyclopaedia of Islam, Edited by: P. Bearman, ...
  • Fahd, T.۱۹۹۱. “Manat”, in: Encyclopaedia of Islam, Second Edition, Edited ...
  • Fahd, T, ۱۹۶۸. Le panthéon de l’Arabie centrale à la ...
  • Ginzberg, Louis: The Legends of the Jews, ۲ vols., Philadelphia. ...
  • Hawting, G.R. ۱۹۹۹.The Idea of Idolatry and the Emergence of ...
  • Healey, John F., The Religion of the Nabataeans: A Conspectus. ...
  • J.J.M. Raberts.۱۹۷۲The earliest Semitic Pantheon. Baltimore and London:The Johns Hopkins ...
  • Jordan, Michael. ۲۰۰۴.Encyclopedia of Gods: Dictionary of Gods and Goddesses, ...
  • Kronholm. "'strt and 'astoret". In "Theological Dictionary of the Old ...
  • Macdonald, M.C.A. and Nehmé, Laila, “al-ʿUzzā”, Encyclopaedia of Islam, Second ...
  • Marmorstein, Arthur. “Fallen Angels” in “Angels and Angelology”. In Encyclopaedia ...
  • Montgomery, James A. Aramaic incantation texts from Nippur. Philadelphia: Univesity ...
  • Montgomery, James A. The Samaritans;The Earliest Jewish Sect: Their History, ...
  • Nöldeke. Theodor.۱۹۰۸."Ancient Arabs". Encyclopedia Of Religion and Ethics. ed. Hastings ...
  • Nöldeke, Theodor, Schwally, Friedrich, Bergsträßer, Gotthelf and Prietzl, Otto, The ...
  • Robin, Christian Julien, “Les anges de l’Arabie antique”, in The ...
  • Teixidor, Javier.۱۹۷۹. The Pantheon of Palmyra. Leiden. E.J.Brill ...
  • Theological Dictionary of the Old Testament. "'strt and 'astoret". Edited ...
  • نمایش کامل مراجع