بررسی حقوق و تکالیف اتباع در حقوق اساسی ایران

موضوع حقوق بیگانه همیشه در طول تاریخ مورد بحث و بررسی بوده و نظرات متفاوتی نسبت به آن ابراز شده است به همین دلیل قوانین کشورها تحت تاثیر همین افکار و نظریات ، هریک ، وضع حقوقی خاصی برای بیگانگان در نظر گرفته اند. در دنیای امروز هر کشور قواعد خاصی برای تعیین اتباع خود تنظیم می کند بنابراین اگر بر اساس آن قواعد فردی تبعه آن کشور نباشد، «بیگانه» محسوب می شود. جدا کردن این دو دسته از اشخاص یعنی اتباع و بیگانگان در هر کشور، از این ضرورت ناشی می شود و همین امر باعث تفاوت هایی در حقوق بیگانگان نسبت به اتباع یک کشور می شود. قانون اساسی و مدنی جمهوری اسلامی ایران برای "اتباع بیگانه" آزادی ورود به خاک ایران را به رسمیت شناخته است اما این آزادی بدون قید و شرط نیست و نیازمند به رعایت یک سری تشریفات و مقرراتی است. همواره برخی افراد، برای زمانی کوتاه یا بلند، در سرزمینی جز کشور متبوع خود زندگی می کرده اند، ازاین رو تقسیم ساکنان هر کشور به اتباع و بیگانگان از دوران باستان وجود داشته است. حقوق و وظایف بیگانگان در جوامع و ادوار گوناگون تاریخی یکسان نبوده است. نقطه آغازین رسمیت یافتن حقوق بیگانگان، حقوق روم باستان بود که در آن با تاثیر از فلسفه یونان درباره حقوق فطری، برای بیگانگان حقوقی با نام حقوق ملل مقرر شد. به طور کلی کشور ها وظیفه ندارند که بیگانگان را در کشور خود بپذیرند اما در صورتیکه ورود بیگانه ای پذیرفتند ملزم هستند که مطابق با اصول و قواعد رفتار انسانی حیثیت و کرامت انسانی حقوق بشر و دو میثاق بین المللی مثل اعلامیه جهانی حقوق بشر و دو میثاق بین المللی حقوق بشر که ایران هم به این اسناد بین المللی پیوسته است رفتار شود.