مفهوم شناسی واژه ی قرآنی «خبیر»

مشتقات ریشه ی «خبر» در معجم های لغوی، در نگاه اول از لحاظ مفهومی بسیار پراکنده و متنافر به نظر می رسد، ولی می توان تمامی این استعمالات را در سه حوزه ی معنایی جای داد. هر کدام از این حوزه های معنایی پیرامون یک کاربرد نخستین شکل گرفته اند که عبارتند از: «حفره و سوراخ زمین»، «مشک بزرگ»، «نهان و باطن انسان». درهر یک از حوزه های معنایی مذکور، با گذشت زمان و نیاز به توسعه ی دایره ی واژگان مطابق با گسترده شدن حوزه ی مفاهیم، از دل کاربردهای نخستین، کاربردهای دیگری نیز نشات گرفته است. بررسی های ریشه شناختی نشان می دهد که حلقه ی ارتباطی بین این سه حوزه ی معنایی مفهوم «نهان و باطن» است. هم چنین بر اساس سیر تطور ماده ی لغوی «خبر» می توانیم نتیجه بگیریم که فعل «خبر» به معنای «آگاهی یافتن به نهان و حقیقت یک امر» و نیز فعل«اخبر» به معنای «عرضه داشتن باطن یک چیز» و منظور از صفت «خبیر»، «آگاه به نهان و حقیقت اشیاء» است.