ارزیابی سیر انرژی در زیست بوم های تولید گندم در شهرستان شیروان

این مطالعه با هدف بررسی انرژی مصرفی تولید گندم آبی و دیم در شهرستان شیروان در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ مورد مطالعه قرار گرفت. در نتیجه تولید گندم از مرحله آماده سازی زمین تا برداشت محصول به انبار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد کل انرژی ورودی به هر هکتار مزرعه گندم آبی و دیم به ترتیب معادل ۲۶۶۲۰/۱ و ۱۶۸۸۶/۷ مگاژول در هر هکتار و انرژی خروجی به ترتیب برابر ۵۷۸۳۲ و ۱۷۱۵۲/۶ مگاژول در هر هکتار بود. نهاده سوخت و کود شیمیایی به ترتیب در گندم آبی و دیم با مجموع ۶۴/۶ و ۷۹/۷ درصد از کل انرژی ورودی بیشترین سهم انرژی را به خود اختصاص دادند. مطالعه منطقه نشان داد در هر دو سیستم کشت مرحله آماده سازی زمین و عملیات برداشت مهمترین مصرف کننده انرژی بودند. در برآورد شاخص های انرژی نتایج نشان داد که در مزارع گندم آبی نسبت انرژی ۲/۱۷، بهره وری انرژی ۰/۰۹ کیلوگرم بر مگاژول، انرژی ویژه ۱۰/۶۷مگاژول بر کیلوگرم و انرژی خالص ۳۱۲۱۱/۹ مگاژول در هکتار و در مزارع گندم دیم نسبت انرژی ۱/۰۲، بهره وری انرژی ۰/۰۴ کیلوگرم بر مگاژول، انرژی ویژه ۲۲/۸۲ مگاژول بر کیلوگرم و انرژی خالص ۲۶۵/۸۹ مگاژول در هکتار محاسبه گردید. سهم انرژی های مستقیم و غیرمستقیم به ترتیب مزارع گندم آبی ۶۱/۲ و ۳۸/۸ درصد و در مزارع گندم دیم ۶۷/۳ و ۳۲/۷ درصد بدست آمد. بیشتر انرژی های ورودی به مزارع گندم آبی و دیم منطقه از انواع تجدیدناپذیر(۶۷/۹ و ۸۴/۲ درصد) و مستقیم(۶۱/۲ و ۶۷/۳ درصد) بودند. به طور کلی، بدون شک هر راهکار و پیشنهادی که منجر به کاهش استفاده از منابع انرژی بویژه تجدیدناپذیر شود باعث ایجاد پایداری و افزایش راندمان مصرف انرژی در کشت گندم آبی و دیم می گردد.