علم خداوند و کیفیت تعلق آن به مخلوقات

علم خداوند و کیفیت تعلق آن به مخلوقات از مباحث مهم فلسفه ی اسلامی است. اندیشمندان مسلمان از رهگذر عقل و نقل به ارزش این موضوع پی برده و با بحث درباره ی آن کوشیده اند بهترین تحلیل موافق با عقل و بیانات هستی شناسانه ی نقلی را به دست آورند. از دیدگاه ملاصدرا کیفیت علم خداوند به گونه ای است که به ایجاب فاعل و قابل بودن، یا کثرت در ذات خداوند نمی انجامد که این مسئله خود از دشوارترین مسائل فلسفی شمرده می شود. همچنین، او معتقد بود حتی بوعلی نیز با وجود ذکاوت بی نظیرش و شیخ اشراق با همه ی صفای ذهن و حکمت و مرتبه ی کشف وافرش، در این راه لغزیده اند، چه رسد به دیگران. این پژوهش به شرح هشت نظریه درباره ی علم خداوند به اشیاء می پردازد و به اختصار آنها را نقد می کند؛ از جمله: ثابتات ازلیه، مثل افلاطونی، علم ارتسامی فعلی، اعیان ثابته، علم حضوری اشراقی را بررسی می کند.