معقول ثانی فلسفی از دیدگاه استاد مطهری

تقسیم مفاهیم کلی به معقولات اولی و ثانوی از ابتکارات فلاسفه اسلام است. این تقسیم ثمرات فراوانی در فلسفه اسلامی داشته، و لغزش های زیادی که فلسفه غرب بدان دچار بوده به وسیله این مباحث قابل حل می باشد. این مقاله در مقام بیان حقیقت معقولات ثانویه و فرق آنها با معقولات اولیه از منظر استاد شهید مطهری می باشد، لذا، برای این که درک درست و صحیحی از معنای معقول ثانیه ی فلسفی پیدا شود، اول، معنای معقول و بعد، کیفیت پیدایش این تصورات کلی بیان شده، و پس از آن، فرق معقول اولیه و معقول ثانیه ی فلسفی مطرح شده است. در اینجا، اصطلاح حکما در تعریف معقولات اولیه و ثانویه و ایرادات وارد بر این نظریه، از طرف استاد مطهری ذکر شده است. همچنین به مناسبت رابطه ی معقولات با مساله ی شناخت و آگاهی، معضلاتی که فلاسفه ی غرب در مساله ی شناخت به آن گرفتار شده اند مطرح کرده و در کلام فلاسفه ی اسلام را در این مساله (شناخت و علم) ذکر کرده ایم و در پایان بعد از ذکر خلاصه ی کلام شهید مطهری و نقد آن، نتیجه گیری نهائی در این مباحث مطرح می شود.