ماهیت پارلمانی یا ریاستی رای اعتماد به هیات وزیران در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 102

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TSSQ-8-29_007

تاریخ نمایه سازی: 9 شهریور 1401

چکیده مقاله:

اصل ۸۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۵۸ نخست وزیر منتخب مجلس را مسئول تشکیل هیات وزیران و اخذ رای اعتماد برای وزیران از مجلس قرار داده بود. با تصویب ماده ۱ قانون الحاق موادی به آیین نامه داخلی مجلس راجع به تقاضای رای اعتماد و نحوه برگزاری آن مصوب ۹/۵/۱۳۶۳ نخست وزیر موظف شد هم در آغاز هر دوره از مجلس و هم در شرایط مقرر در اصل ۸۷ قانون اساسی پس از تشکیل و معرفی هیات وزیران از مجلس تقاضای رای اعتماد کند. به علاوه، هیات وزیران بر اساس تمایل سیاسی اکثریت حاکم در پارلمان تشکیل می شد. این امر بیانگر تبعیت رای اعتماد به وزیران از منطق پارلمانی نظام سیاسی بوده است. با بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ رئیس جمهور منتخب مردم مسئول تشکیل هیات وزیران و اخذ رای اعتماد از مجلس شد. با تصریح به عدم لزوم اخذ رای اعتماد جدید برای وزیران با تغییر مجلس در اصل ۱۳۳ قانون اساسی و حذف سمت نخست وزیری، رای اعتماد به هیات وزیران از منطق نظام پارلمانی به منطق نظام ریاستی متمایل شده است. رویه عملی رای اعتماد به هیات وزیران پس از بازنگری قانون اساسی نیز موید تبعیت از منطق ریاستی است.

نویسندگان

جواد تقی زاده

دانشیار حقوق دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

سمانه تقی زاده چاری

دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف) فارسی. ...
  • امامی، محمد و موسوی، نصرالله، (۱۳۹۱)، درآمدی بر بنیادهای حقوق ...
  • بشیری، عباس (۱۳۸۸)، انقلاب و پیروزی، کارنامه و خاطرات سالهای ...
  • بوشهری، جعفر، (۱۳۷۶)، مسائل حقوق اساسی به انضمام ترجمه قوانین ...
  • پروین، خیرالله، (۱۳۹۲)، الزامات و آموزه­های حقوق اساسی، چاپ اول ...
  • تقی­زاده، جواد، (۱۳۹۲)، تقریرات درس حقوق اساسی تطبیقی، مقطع کارشناسی ...
  • خلیلی، محسن، (۱۳۷۹-۱۳۷۸)، «مقایسه مساله بازنگری در دو قانون اساسی ...
  • راعی گلوجه، سجاد، (۱۳۸۷)، دولت­های شهید رجائی، شهید باهنر و ...
  • روابط عمومی نخست وزیری، (۱۳۶۰)، چگونگی انتخاب اولین نخست وزیر ...
  • رحیمی مقدم، حسین (۱۳۹۴)، نظام حقوقی کابینه (مطالعه تطبیقی قواعد ...
  • زرنگ، محمد، (۱۳۸۴)، سرگذشت قانون اساسی در سه کشور ایران، ...
  • زیباکلام، صادق و اتفاق­فر، فرشته سادات، (۱۳۸۷)، هاشمی بدون رتوش ...
  • ساعد وکیل، امیر و عسگری، پوریا (۱۳۸۸)، قانون اساسی در ...
  • (۱۳۸۰)، صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، جلد اول ...
  • طباطبایی موتمنی، منوچهر، (۱۳۸۶)، حقوق اساسی، چاپ یازدهم، تهران: میزان.. ...
  • عبداله­پور، احمد، (۱۳۶۹)، نخست وزیران ایران، چاپ اول، تهران: کانون ...
  • علی بابائی، داود، (۱۳۸۴)، بیست و پنج سال در ایران ...
  • عمید زنجانی، عباسعلی، (۱۳۸۷)، مبانی حقوق اساسی، چاپ اول، تهران: ...
  • قاضی شریعت­پناهی، ابوالفضل، (۱۳۸۳)، بایسته­های حقوق اساسی، چاپ دهم، تهران: ...
  • قاضی «شریعت پناهی»، ابوالفضل، (۱۳۸۳)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، ...
  • کاتوزیان، ناصر، (۱۳۹۱)، زندگی من، چاپ چهاردهم، تهران: شرکت سهامی ...
  • محمودی، عبدالحسین، (۱۳۸۹)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران: تحلیلی بر ...
  • هاشمی، محمد (۱۳۸۸)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد اول، ...
  • هاشمی، محمد، (۱۳۸۶)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد دوم، ...
  • هاشمی، سید محمد، (۱۳۶۹)، «بررسی تطبیقی و موضوعی بازنگری قانون ...
  • هریسی­نژاد، کمال­الدین، (۱۳۹۲)، حقوق اساسی تطبیقی، چاپ سوم، تبریز: آیدین ...
  • نمایش کامل مراجع