بررسی تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری انگیزش محافظت بر ارتقاء رفتارهای پیشگیری کننده از کووید - ۱۹

زمینه و هدف : با توجه شیوع جهانی کووید- ۱۹و بالابودن میزان مرگ ناشی از بیماری به نظر می رسد انجام رفتارهای پیشگیرانه از کووید- ۱۹راهکار مناسبی برای کاهش آسیب های ناشی از بیماری باشد. از آنجایی که کارکنان ادارات از گروه های جمعیتی در معرض خطر بالای ابتلا به این بیماری می باشند، این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری انگیزش محافظت بر ارتقاء رفتارهای پیشگیری کننده از کووید – ۱۹در کارکنان ادارات شهر بجستان استان خراسان رضوی اجراء شد.مواد و روش ها : این پژوهش، یک کارآزمایی در عرصه تصادفی دارای گروه کنترل بود ۱۶۴نفر از کارکنان شاغل در ادارات دولتی شهر بجستان با استفاده از نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده و به روش تصادفی ساده به دو گروه آزمون و کنترل اختصاص یافتند. برنامه آموزشی طراحی شده مبتنی بر تئوری انگیزش محافظت برای گروه آزمون به مدت یک ماه، شامل سه جلسه به روش سخنرانی و بحث گروهی در فضای مجازی و به صورت آنلاین در فضای آموزشی اسکای روم اجرا شد و اندازه گیری ها در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با استفاده از پرسشنامه ای که به منظور پیش بینی رفتار های پیشگیری کننده از کووید- ۱۹بر مبنای تئوری انگیزش محافظت طراحی شده بود، انجام شد و با استفاده از آزمون آنالیز کواریانس اندازه های تکراری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج : میانگین سن در گروه آزمون ۶/۴۴±۳۸/۲۱ و در گروه کنترل ۵/۱۸±۳۶/۷۳ بود. جنسیت اکثریت افراد در گروه آزمون، ۶۵نفر (۷۹/۳%) و در گروه کنترل، ۵۸نفر (۷۰/۷%) مرد بود. نتایج آزمون آنالیز کواریانس اندازه های تکراری نشان داد که بعد از تعدیل اثر نمرات پیش آزمون بین دو گروه از نظر همه ی سازه های تئوری انگیزش محافظت تفاوت آماری معنی داری وجود دارد (Ps <۰/۰۵) ولی معنی دار شدن اثر متقابل زمان و گروه آموزشی در همه ی سازه ها بجز خودکارآمدی، بیانگر این بود که اثر مداخله ی آموزشی بر روی این سازه ها در طی زمان متفاوت است؛ به طوری که مقایسه های زوجی با تعدیل بونفرونی نشان داد که اگرچه در گروه آزمون، میانگین نمرات سازه های حساسیت درک شده و شدت درک شده، اثربخشی پاسخ و رفتارهای پیشگیری کننده به طور معنی داری بیشتر و میانگین نمرات سازه های ترس، پاداش و هزینه پاسخ به طور معنی داری کمتر ازگروه کنترل بود (Ps <۰/۰۰۱) ؛ ولی میزان تفاوت (اندازه اثر) در مرحله پیگیری نسبت به پس آزمون در مورد سازه های شدت درک شده، حساسیت درک شده کاهش یافته و در مورد سازه های ترس، پاداش درک شده و هزینه پاسخ، افزایش یافته بود و در مورد سازه های اثربخشی پاسخ، انگیزش محافظت و رفتار نیز تفاوت غیر معنی دار شده بود.نتیجه گیری : نتایج این مطالعه، اثر بخشی مداخله آموزشی را بر اساس تئوری انگیزش محافظت در جهت تغییر نگرش ها و رفتارهای مربوط به پیشگیری از کووید- ۱۹حمایت می کند.