تعیین میزان خسارت نماتد مولد غده ریشه (Meloidogyne incognita) در برخی ارقام تجاری توتون در شرایط گلدانی

نماتدهای مولد غده ریشه (Meloidogyne spp.) یکی از مهم ترین نماتدهای بیماریزای توتون در تمام مناطق کشت توتون می باشند. در این تحقیق، به منظور تعیین میزان خسارت ن‍‍ژاد دو گونه نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne incognita آزمایشی به صورت فاکتوریل با بکارگیری دو عامل، با شش سطح جمعیت های ۰، ۱، ۳، ۵، ۷ و ۹ تخم و لارو سن دو نماتد به هر گرم خاک گلدان و ارقام تجاری توتون (کوکر ۳۴۷، بارلی ۲۱ و کا ۳۲۶) در قالب طرح کاملا تصادفی با ۱۸ تیمار در ۴ تکرار در سال ۱۳۸۸ در مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش بررسی شد. بعد از ۴ چین برداشت، ارزیابی از ریشه ها و استخراج و شمارش نماتد از خاک و ریشه انجام شد و صفات نمره گال، ضریب تولید مثل، تعداد نماتد، وزن خشک و تر برگ، ارتفاع بوته، وزن ریشه، درآمد ناخالص و متوسط قیمت توتون محاسبه و تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار MSTAT-C انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش جمعیت، رشد گیاه کاهش بیشتری یافته و حداکثر کاهش در جمعیت ۹ نماتد در هر گرم خاک مشاهده گردید. آستانه خسارت نماتد برای هر سه رقم ۳ نماتد در هر گرم خاک تعیین شد. حداکثر میزان ضریب تولید مثلی نماتد (Rf) به میزان ۶۹/۸۳ برای جمعیت اولیه ۵ نماتد در هر گرم خاک بود. حداکثر خسارت، برای جمعیت ۹ نماتد در هر گرم خاک برای ارقام کوکر ۳۴۷، بارلی ۲۱ و کا ۳۲۶ به میزان ۸۴، ۸۰ و ۷۳ درصد بود.